Hadislerde Geçen En Şiddetli Azaba Uğrayacak Kimse İfadeleri,Kuran’a Aykırı mı ?

İbn Mes’ûd’dan rivâyetle Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: “Kıyâ- met günü Allâh katında en şiddetli azaba uğrayan kimse sûrct ya­panlardır”.(Buhari,Libas,hd.no.5950;Müslim,Libas,hd.no.2109)

Hz. Âişe’den rivâyetle Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: “Şüphe­siz sûret tasvir edenler, kıyâmet günü en şiddetli azaba uğrayacaklardır”.(Buhari,Edeb,hd.no.6159) Ebû Sa‘îd el-Hudrî’den rivâyetle Hz. Peygamber şöyle buyurmuş­tur: “İnsanların kıyâmet günü Allâh’a en sevimlisi, âdil imâmdır; in­sanların en çok buğzu celbedeni ve azab bakımından en şiddetlisi, zâ­lim devlet başkanıdır”.(Tirmizi,Ahkam,hd.no.1329)

Bu hadîslerin zahiri açıktır. Bununla birlikte hadîslerin zahiri Gâfir Sûresi’nin şu âyetine aykırıdır: “Onlar sabah akşam o ateşe sokulur­lar. Kıyâmetin kopacağt günde: Firavun ailesini azabın en çetinine so­kun (denilecek) (46. âyet)

Âlimler âyet ve hadîslerin arasını uzlaştırmada çeşitli yorumlar geliştirmiştir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

1-Ayet ve hadîslerdeki eşeddiyet (en şiddetli azaba düçâr olan) an­cak azabın cinsine göre değil, azap görecek olanların cinsine gö­redir. Firavun, ilahlık iddia etme bakımından azabın en şiddet­lisine sokulacaktır. Sûret yapanlar da sûret yapan veya yapma­yanlara nispetle azabın en şiddetlisine düçar olacaktır . Bir fark­la ki, sûret yapanın maksadı, tapınma/ilahlık ise Firavunla aynı derecede azaba sokulacaktır.

2-Ayetteki eşeddiyet, azabın cinsine göredir. Bu durumda mana şöyle olur: Âl-i Firavun, içinde bulundukları azabın nev’ine gö­re en şiddetli azabı göreceklerdir.

3-Âyette en şiddetli azabın Firavun ailesine tahsisi yoktur. Bila­kis onlar en şiddetli azap içerisindedir; bu azabın benzerini hak eden başkaları da en şiddetli azapta onlara ortaktır.

Ahmed b. Abdulaziz b. Mukrin’e göre, Âl-i Firavun’un kıyâmet gü­nü en şiddetli azaba sokulmasıyla sûret yapanların da böyle olması ara­sında bir tenakuz yoktur. Hadîslerde en şiddetli azabı hak edenlerin bazı vasıflarından bahsedilmiştir. Âyette ise bizzat isim verilmiştir ki, onlar da Âl-i Firavun’dur. Âyet ve hadîslerde azabı gerektirecek sebep, Allâh’ın yaratmasına benzetmedir. Bu ortak paydayla hem Âl-i Fira­vun hem de sûret yapanlar, en şiddetli azaba sokulacaktır. Zira tasvir­le ilgili bazı hadîsler, bu duruma işaret etmektedir. Hz. Âişe’nin nakli­ne göre, Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: “İnsanların kıyamet günü azap bakımından en şiddetlisi, Allâh’ın yaratmasına benzetenlerdir”.(Buhari,Libas,hd.no.5954;Müslim,Libas,2107)

Sûret hadîslerinde de maksat, Allâh’ın yaratmasına benzetmektir. Diğer bir ifadeyle, Allâh’tan başka tapılacak şeylerin resmini yapmak­tır. Bu niyetle resim yapan, kâfir olur. Böylece, Âl-i Firavun’un soku­lacağı yere sokulması çok da uzak sayılmaz. Bu maksatla resim yap­mayanlara gelince, bunlar, günahkâr olurlar. Günahın cezasıyla küf­rün cezası bir olmaz.(1)

(1)-bk.Ahmed.B.Abdulaziz,el-Ahadisu’l-müşkile el-varide fi tefsiri’l Ku’rani’l Kerim,syf;436-438)

———

Yavuz Köktaş-Kurana Aykırı Görülen Hadisler