Teknolojik Determinizm ve Toplumsal Değişim

Turgay Yerlikaya[*] İfşa edilme korkusu fark edilme hazzı tarafından bastırılıyor. Zygmunt Bauman, Akışkan Gözetim Giriş Teknolojinin tarihsel değişmenin ana unsuru olduğuna yönelik tezlerin teknolojik determinizm savunusu olduğu bilinmektedir. Bu görüşe göre teknoloji sosyo-kültürel ve sosyo-politik alanda en önemli belirleyicidir. Tekniğin imkânlarından hareketle ve kapitalizmin teknikle işbirliği sonu­cunda ortaya çıkan bağlam, teknolojinin asli belirleyici olma pozisyonunu […]

Daha fazla oku
Tehlikeli Hediye

    Ali Ömer Akbulut TEHLİKELİ HEDİYE Peki, biz ne yapacağız şimdi barbarlar olmadan? Kavafis Hakikatten söz etmeye başlanıldığı an ele geçmezliğiyle eli hep boş çıkaran, kendi “söz”ünü durmadan “söken” bir fikriyatla yüzleşilir. Bir belirsizlik ve bilinmezlik içindeyiz. Hakikat adına örülmek üzere örneği çıkarılan1 örgü sökülmeye başlanmıştır. Bu bir bengidönüş, biraz mesiyanik bir durumdur belki. […]

Daha fazla oku
Hududullah

Mustafa Kutlu “Hududullah” Allah’ın kanunudur. Kur’ân-ı Kerim’in pek çok âyetinde bu konunun mahiyeti ile ilgili bilgi verilmektedir. Meselâ Talâk sûresinde şöyle buyruluyor: “Hakikat Allah her şey için bir ölçü takdir etmiştir”. Ra’d sûresinde bu hüküm tekrarlanıyor: “Her şey Allah katında bir miktar iledir.” Elmalılı Hamdi Yazır tefsirinde bu âyetler için şu açıklamayı yapıyor: “Cenab-ı Hak […]

Daha fazla oku
Unamuno’da Trajiğin Anlamı

* Miguel de Unamuno (18641936) modern Ispanyol düşünce ve edebiyatının önde gelen kişiliklerindendir. Uzun bir süre Salamanca Üniversitesi’nde Yunan ve Lâtin edebiyatları profesörlüğü yapan Unamuno; monarşik düzene ve başındaki diktatör Primo de Riviera’ya karşı yazdığı sert yazılardan dolayı yurtdışına sürgüne gönderildi. Romain Rolland ve Gabriel D’Anunzio başta olmak üzere pek çok aydının protestoları ve Fransa’nın […]

Daha fazla oku
Maddî Bir Medeniyet

Şimdiye kadar söylediklerimizden anlaşılır ki, doğulular batı medeniyetinin maddî bir medeniyet olduğunu söylerken yanılmamışlardır. Materyalizm kelimesi ancak XVIII. asırda ortaya çıkmıştır. Berkeley bu kelimeyi îcat etmiş, bununla maddenin gerçek varlığını kabul eden felsefî teorileri kasdetmiştir. Bir müddet sonra bu kelime daha dar bir mânâ kazanmış ve bugüne kadar devam etmiştir. Bu anlayışa göre kâinatta maddeden […]

Daha fazla oku
Mahmut Erol Kılıç – Hayatın Satır Araları ”Alıntılar”

Daha çok maddilikle kurulmuş modern insan kalbinden sürgün insandır; kalp gözü olmayan… Madde ile mana arasında makası açan modernizm, insanı tek kanatlı bir varlık kılmış. Modern insan şimdi daha çok robotik biridir; Vicdanın, müteal duyguların kendisine oturmadığı bir makina. .. Tabiata daha çok hükmetmeye kilitlenen; çıkarı, başarıyı tek hedef bilen; Ölüm dahi olsa hedefe giden […]

Daha fazla oku
Turan Koç – Zamanın Gözleri ”Alıntılar”

‘İslam sanatı” dediğiniz külliyat ya da başarılar bütününü, bir başka açıdan, nihaî anlamda Kur’an’a dayanan âlem, insan ve hayat telakkisinin belli bir dehanın kavrayışından süzülmüş ifadesi olarak da yorumlayabiliriz. Yani ”sanat” dediğimiz olay/eser, bir yerde İslam imanının artistik dildeki ifadesidir. Bu sanatta gayb ile şehâdet âlemi, tenzih ile teşbih, bir yolunu bulup, birlikte mükemmel bir […]

Daha fazla oku
Dostluğun Metafiziği

Hem kavram hem de hâl olarak arıza geçiren bir şeydir dost­luk. .. Modern zamanların tasallutuna uğrayan… Şüphesiz dilde durmaya devam ediyor, ama içerik ve hâl olarak gelenekteki karşılığından çok uzak. Bir kavramın içeriğini boşaltmak, ona başka türlü anlamlar vermek, onu öldürmek anlamına gelir. Dolayısıyla dostluğu la- yıkıyla tanımlamak gerekiyor. Öyle, çünkü toplum denen şey ancak […]

Daha fazla oku
Anlam Katmanları

Varlık tek katmanlı değil, çok katlı… Varlığın yaratılışında katmanlar olduğundan kendisini oluşturan her bir şeyin yapısında da mertebeler vardır. İlmin derecelerinden bahsediyoruz mesela; bilenlerle bilmeyenler bir değildir. İnsan dendiğinde de, bu meseleyle karşılaşıyoruz. İnsan, et ve kemik şeklindeki yapıdan ibaret değil; insanın bir iç dünyası var, bu iç dünyada mertebeler bulunur. Kadim bilgelik anlatıları ve […]

Daha fazla oku
İnsanın Öğrenci Hâli

Öğrenci, öğretmen ve eğitim kavramları uzun bir süreci işaret ediyor. Bu süreç, okullar demek; ilkokul, ortaokul, lise, üniver­site… Zamanın ruhu içinde daha fazla enstrümana kavuşan bir şey eğitim. Mesela son yılların tartışması, bitmek bilmeyen im­tihanlar… İlkokuldan başlayan ama üniversitenin bitimiyle de bitmeyen… Okulların ve üniversitelerin sayısı artıyor, yine de talepte azalma olmuyor. Eğitim, toplumun büyük […]

Daha fazla oku