Sallama din tasavvuruna karşı değiniler

Beş yıl kadar önce, bir kuruma seminer vermek üzere davet edilmiştim. Seminerden sonra, çay eşliğinde sohbete devam ederken, kurumda çalışan iki güvenlik görevlisi ile kantin işlerini yürüten bir kişi yanıma yaklaştılar ve bir konuyu danışmak istediklerini söylediler. Buyur ettim; oturur oturmaz içlerinden az çok kültürlü olduğu anlaşılan biri, elindeki Kur’an-ı Kerim mealini açarak, “Aramızda şu […]

Daha fazla oku
Egemenlerin Yazdığı Çarpık Kavramlar

Egemenlerin yazdığı tarihin bize empoze ettiği kavram-örgülerinin çok zararsız gözüken ifadelerde bile ‘hakikat’i [gerçeklik’i ve doğruluk’u] nasıl çarpıttığı açıktır. ‘Bilim’, Kopernik ve ardılları için Kilise’ye yani Sistem’e karşı bir duruş, hatta sahih bir itikad arayışı idi. Newtoncu kiliseler ve bu kilislerde görev yapan Newtoncu din adamları derinden derine Sistemle savaştılar. Sonuç, bin yıllık Sistem’in bu […]

Daha fazla oku
Varlık Duyuşu

Varlık duyuşu, bütünü idrak için zorunludur; çünkü bütünü idrak edemeyen, başta Tanrı olmak üzere pek çok kavram için derin ve kuşatıcı bir bakış elde edemez. Nitekim eşyaya bakışta insanın bakışına bütüncül bir özellik kazandıran bu varlık duyuşu’dur. Bu nedenledir ki, eski Yunanca’da hólon hem bütün hem organik hem de Evren anlamına geliyordu. Bu durum varlık […]

Daha fazla oku
Tarih Bilinci Yıkmak

Bir ülkeye sahip olmak için onu yıkmak gerekir; yıkmak demek o ülke halkının yok-edilmesi demektir. Yok etmek ise ya bedenî olarak insanları katletmek ya da o halkı o halk kılan örfe ve adetleri, kısaca halkın bağımsızlık ve özgürlük taleplerini yasladığı tarihi öldürmektir. Bağımsızlık maddî vatanın kurtulması ise özgürlük, özün gürleşebileceği manevî vatanın yani tarihin kurtulmasıdır. […]

Daha fazla oku
Hayatı çoğaltmak

Günümüzde şuursuzluğun idamesi için devreye sokulan bütün eylemeleri bir deyişle özetleyebiliriz: “Hayatı çoğaltmak.” Hayatı çoğaltmak için ise yapılması gereken şey: “İnsanın isteğinin artırılması, beslenmesi?” İnsanın isteğinin sürekliliği için ihtiyaçlarını sürekli kılmak yeterlidir. Sürekli ihtiyaç hisseden insan sürekli isteyecek; sürekli isteyen insan ise sürekli ihtiyaç duyacaktır. Sürekli ihtiyaç-sürekli istek denklemi, hayatı çoğaltacak, insan tatminsiz bir isteme […]

Daha fazla oku
Terbiye,Talim ve Edeb

Terbiye’nin toplum için iyi olan’ı nedensiz belletmesi ile ta’lim’in eşya için doğru olan’ı öğretmesi, beşer’in kişi olması için gerekli ancak yeterli değildir. Çünkü iyi olan ile doğru olan’ın güzel olan’da birleşmesi, bir araya gelmesi gerekir. İşte bu süreci tamamlayan, terbiye ile ta’lim’i biraraya getiren te’dib yani edeb’tir. Edeb, tarihî süreç içerisinde çok çeşitli biçimlerde tanımlanmış, […]

Daha fazla oku
Kendisiyle Barışık Olmayan,Başkalarıyla Savaşır

İster tarihî isterse günümüz örneklerine bakılsın, bireysel ve toplumsal hayatın ön-görülebilirlik kavramına ne kadar bağlı olduğu müşahede edilebilir. Tarihî süreçte doğal âfetler, siyasî örgütler arasındaki savaşlar, iç çatışmalar, siyasî baskılar ve zulümler, yarınını ön-göremeyen kişilerin bulundukları mekânı terk etmesine neden olmuştur. Yalnızca büyük toplumsal hareketlenmelerin değil, bireysel terk edişlerin bile arkasında en temel etken olarak, […]

Daha fazla oku
Hakikati söyle, işine geleni eyle!

Düşüncenin sağlıklı bir biçimde dile getirilmesi, bizatihi dilin sağlıklı olmasını gerekli kılar. Sözcüklerin anlamı, kavramı ve yöntimi göz önünde bulundurulmaksızın yapılacak her konuşma, denilmek istenileni ortaya koymaktan çok, ortalığı karıştırmaya yarar. Sözcüklerin anlamıyla oynamak, kavramları gelişigüzel kullanmak, referanslarını sıkça değiştirmek, anlaşılmayı, anlaşmayı engeller; çünkü her bir durumda da anlam, elden kaçar. Öyle ki, düşünce hayatındaki […]

Daha fazla oku
Hayatı Ön-Görme

Hayat içinde belirli bir süre işlerin iyi gitmesi, şimdiye değin her şeyin yolunda olması, sürecin doğru olduğunu göstermez. Bu, tıpkı, uzun bir süre havada uçan kişinin, yere düşünceye değin, her şeyin yolunda olduğunu varsaymasına benzer; ama önünde sonunda ön-görüsüzlükten, yere çakılır, çakılacaktır. Tıp’ta bir hasta, ilâçla tedavisi olanaklı değilse, ameliyat edilir; ancak her ameliyat, bir […]

Daha fazla oku
Sistem körlüğü

TABİAT’IN, içerdiği türleri ve bu türler içerisinde var-olan bireyleri korumasına karşın bir süreç halinde bulunmasına benzer biçimde, Hayat da temel yapılarını sürdürmesine karşın sürekli kendini ören bir örüntü halindedir. Bu nedenle, Hayat hem varlığı hem de idraki insan türüne bağlı olmakla birlikte, sanıldığının tersine, canlı, oluş içerisinde, bütüncül, her şeyin öteki her şeyle ilişkili bulunduğu […]

Daha fazla oku