Peygamberler Küçük Günah İşler Mi?

Bu hususta ilim adamlarının farklı görüşleri vardır. Acaba peygamberle­rin -Allah’ın selamı hepsine olsun- kendileri sebebiyle sorgulanacakları ve si­teme maruz kaldıkları küçük günahları işledikleri olmuş mudur, olmamış mı­dır? Bununla birlikte bütün ilim adamları peygaberlerin büyük günahları iş­lemekten, aynı şekilde ayıplanmayı, eksikliği ve düşüklüğü gerektiren her tür­lü alçaltıcı işten de masum olduklarını ittifakla kabul etmişlerdir. Kadı Ebû Bekr (el-Bakıllanî)’ye göre bu, icma ile böyledir. Üstad Ebû İshak el-İsrefa-inî’ye göre ise, bunun böyle olması mucize delilinin bir gereğidir. Mu’zeti-le’ye göre ise, bu durum -kendi delillendirme usullerine göre aklın konu ile ilgili delilinin bir gereğidir.

Taberi ve bazı fakihler, kelamcılar ve hadis bilginleri der ki: Peygamber­lerden küçük günahlar sadır olur. Bu konuda: Peygamberler bütün bunlar­dan korunmuşlardır (masumdurlar). Rafızîlere muhalefet ederler. Delil olarak ise, Kur’an-ı Kerim’de konu ile ilgili delilleri ve bunu ifade eden anlamları çı­kardıkları hadis-i şerifleri gösterirler. Bu husus açıktır ve bunun anlaşılmaya­cak bir tarafı yoktur. Malik, Ebû Hanife ve Şafii mezhebine mensup fukahâ-nın cumhuru ise şöyle demektedirler: Peygamberler, tüm büyük günahlardan nasıl korunmuş iseler, bütün küçük günahlardan da öylece korunmuşlardır. Çünkü bizler fiillerinde, uygulamalarında ve yaşayışlarında herhangi bir ka­rineyi göz önünde bulundurmaksızın mutlak olarak onlara uymakla emrolunmuşuzdur.

Onların küçük günahı işleyebileceklerini caiz kabul edersek on­lara uymak mümkün olmaz. Çünkü onların işledikleri herhangi bir fiilin maksadı, ya Allah’a yakınlaştırıcıdır ve mubahtır yahut da yasak veya masiyettir. Fakat bir kişiye masiyet olma ihtimali olan bir işi yerine getirmesini em­retmek doğru değildir. Özellikle usul âlimleri arasında, çatışma olması halin­de uygulamayı sözden öncelikli kabul edenlerin görüşüne göre bu, böyledir.

Üstad Ebû İshak el-İsferainî der ki: İlim adamları küçük günahlar husu­sunda farklı görüşlere sahiptirler. Çoğunluğun kabul ettiği görüşe göre pey­gamberlerin küçük günah işlemeleri caiz değildir. Kimisi de caiz kabul etmiş­tir. Ancak bu meselede dayanak teşkil edecek aslî bir delil yoktur. Birinci gö­rüşü kabul eden sonraki âlimlerden kimisi şöyle demiştir: Söylenmesi gere­ken şudur: Şanı yüce Allah, onların bir kısmının birtakım günahları işledik­lerini haber vermiş, bu günahları kendilerine nisbet etmiş, bundan dolayı da onlara sitem etmiştir. Yine onlar, kendilerinin bu tür hataları işlediklerini ha­ber vermiş, ancak onlardan sıyrılmış, ondan kopmuş ve tevbe etmişlerdir.

Bü­tün bu hususlar -bir iki tanesini te’vil etmek mümkün olsa bile- tamamını te’vil etmek mümkün olmayacak şekilde birçok yerde vârid olmuştur. Ancak bun­ların hepsi de peygamberlerin makamlarını küçültecek özellikte değildir. On­ların işledikleri bu küçük hatalar, nadiren sadır olmuştur ve hata yoluyla ve­ya unutarak olmuştur. Ya da böyle bir işi işlemelerine götürecek bir te’vil so­nucu meydana gelmiştir. Ve onların bu hataları başkalarınınkine nisbetle ha­senattır. Onların mevkilerine, kıymet ve kadirlerinin yüksekliğine nisbetle ise onlar hakkında bir günahtır. Çünkü seyisin mükafat görebileceği bir işi yap­tığından dolayı vezir sorumlu tutulabilir. O bakımdan peygamberler güven­lik içinde olduklarını, esenlik içinde olduklarını, bilmekle birlikte Kıyamet gününde bunlardan dolayı sorguya çekileceklerinden çekinmişlerdir. Ebû İshak der ki: İşte doğrusu da budur.

Cüneyd’in şu sözleri güzeldir: İyiler için hasenat olan şeyler mukarrebler için seyyiat olabilir. O bakımdan naslar, peygamberlerin -Allah’ın salat ve se­lamları üzerine olsun- birtakım günahları işlediklerine delil teşkil etseler bi­le bu, onların makam ve mevkilerini sarsmaz, rütbelerini düşürmez. Aksine yüce Allah, onların bu hallerini telafi etmiş, seçmiş, hidâyete iletmiş, övmüş, arındırmış, üstün tutmuştur. Allah’ın salât ve salamları üzerlerine olsun.

İmam Kurtubi, el-Camiu li-Ahkami’l-Kur’an, Buruç Yayınları:cilt:1