Peygamberler Küçük Günah İşler mi ? -3
Yûnus Peygamberin Kıssası
Peygamberlerin küçük günah işleyebileceğini söyleyenlerin ileri sürdükleri delillerden biri de Hz. Yunus un kıssasıdır. Bu kıssa ile ilgili bazı konulan daha önce ele almıştık. Esasen Yûnus aleyhisselâmın günah işlediğini gösteren bir âyet yoktur. Yalnız bir âyette onun “yolcu dolu bir gemiye binip ülkesinden kaçtığı(Saffat,140) bir başka âyette de “kavmine öfkelenip gittiği’ (Enbiya,87) belirtilmiştir. Biz daha önce bu mesele üzerinde durmuştuk. Bu konuda ileri sürülen bazı görüşler şöyledir:
Kavminin üzerine inecek olan ilâhî azabı görmemek için Yûnus peygamberin oradan kaçıp gitmesini Allah Teâlâ doğru bulmamıştır.
Şerh:Burada Yûnus aleyhisselâma yakışan davranışın, tıpkı Hz. Nûh’un yaptığı gibi kavminin arasında kalarak kendisine gönderilecek ilâhî tâlimâtı beklemek olduğu hatırlatılmaktadır.
Yûnus aleyhisselâm kavmine ilâhî azabın geleceğini söylemiş, Allah Teâlâ da îmân etmeleri üzerine onlan bağışlamıştı. Bunun üzerine Hz. Yûnus: Ben onlara ilâhî azaptan söz etmiştim. Şimdi azap gelmediğine göre, kesinlikle kavmimin karşısına yalancı bir yüzle çıkamam!” dedi.
Yunus aleyhisselâmm kavmi yalan söyleyenleri öldürdüğü için, o da kendine bir fenalık yapmalarından korktu ve oradan uzaklaştı.
Şerh:Yani “Hz. Yûnus kavmine, kendilerine geleceğini haber verdiği azap gelmeyince, onların kendisini yalan söyledin diye öldüreceğinden korkarak çekip gitti” demektir.
Hz. Yûnus, peygamberliğin o ağır yükünü taşıyamadı.
Yûnus aleyhisselâmm kavmine yalan söylemediği daha önce belirtilmişti.(1)
Şerh:-“İslâm Düşmanlarının Bazı İftiralarına Reddiye” bahsinde Hz. Yûnus un kavmine yalan değil, gerçeği söylediği açıklanmıştı. O, kavminin başına azap geleceğini haber vermiş, gerçekten de azap belirtileri görülmüş, ancak o insanlar yaptıklarına pişman olup Yûnus aleyhisselâmın Rabbine îmân ettiklerini söyleyince İlâhî azap kaldırılmıştı bk. III, 26.
Yukarıda sıraladığımız görüşlerde Hz. Yûnus un günah işlediğine dâir bir âyet, bir hadis zikredilmemiştir. Onun günahkâr olduğunu ileri süren bir görüşü ise âlimler değersiz bulmuştur.
Yûnus peygamber hakkındaki ‘Hani o yolcu dolu bir gemiye binip ülkesinden kaçmıştı.” âyetindeki “kaçmıştı” ifâdesini de müfessirler “uzaklaşmıştı” diye yorumlamışlardır.
Zulüm Ne Demektir?
Yûnus aleyhisselâmm “Şüphesiz ben kendine yazık edenlerden (zul-medenlerden) oldum’’(Enbiya,87) sözünü ele alalım. Zulüm, bir şeyi ait olduğu yere koymamaktır. Bazılarına göre onun zulmedenlerden olduğunu söylemesi, günahını itiraf etmesidir. Bu günah da ya Rabbinden izin almadan kavminin arasından çıkıp gitmesidir veya yüklendiği peygamberlik görevini taşıyamama korkusuna sahip olmasıdır yahut da kavminin imân etmeyeceğini anladıktan sonra onların başına azap gelmesi için dua etmesidir Bu sonuncu görüş zayıfır; zira Nûh aleyhisselâm da
kavminin helâk edilmesi için duâ etmiş, fakat bu yüzden Cenâb-ı Hak ta-rafından kınanmamıştır.
Sûfı âlim Ebu Bekir el-Vâsi tr (v 331/942) “Ben kendine zulmedenlerden oldum!” âyeti hakkında şöyle demiştir:
“Yûnus peygamber, âyette nakledilen bu sözüyle Rabbini zulümden tenzih etmiş, kusurunu itiraf ederek, zulmü kendisine nispet edip Rabbinin affını uman bir kulun böyle bir hatâyı işleyebileceğini söylemiştir.
Bu konuda şöyle de denmiştir .
Yûnus aleyhisselâmın söz konusu âyette nakledilen bu niyâzı, Hz. Adem ile Havvâ nın ‘Rabbimiz! Biz kendimize yazık ettik (zulmettik)” diye yakarmalarına benzer. Adem ile Havva’nın zulmü kendilerine nisbet etmelerinin sebebi, kendilerine tahsis edilen yerden alınıp başka bir yere konmaya yani Cennet ten çıkarılıp yeryüzüne indirilmeye yine kendilerinin sebep olmasıdır.
Kadı İyaz, Şifa-i Şerif Şerhi(Yaşar Kandemir), Cilt:3,syf;146-148
