Peygambere Mahsus Sıfatlar

Halîmî, “Minhâc” isimli kitabında şunu söylemiştir: “Peygamberlerin gerek cismânî, gerekse ruhanî kuvvetlerde, mutlaka diğer insanlardan farklı olmaları gerekir. Cismânî kuvvetler, ya müdrike (idrâk eden, kavrayan), yahut da muharrike (hareket ettirici) olur. Müdrike kuvvetler ya zahirî, ya da bâtınî olan nişlerdir.
Zahirî hisler beştir:

a) Görme Kuvveti: Yemin olsun ki Hz. Peygamber (s.a.s)’de bu sıfatın en mükemmel şekli vardı. Bunun böyle olduğuna şu iki şey delâlet etmektedir:

Birincisi: Hz. Peygamber (s.a.s): yeryüzü benim için toplandı ve bana onun doğusu batısı gösterildi”(Müslim,Fiten 19] buyurmuştur.

İkincisi: Hz.Peygamber (s.a.s)”Saflarınızı düzeltin ve sıklaştırın,sağlamlaştırın. Çünkü ben, arkamdan sizi görüyorum” ( Müsned, 3/102,182; Buhâri, Ezan, 71-72.) buyurmuştur.

Bu kuvvetin bir benzeri de, Hz. İbrahim’de vardır. O da, Hak Teâlâ’nın, “Biz İbrahim’e,göklerin ve yerin büyük mülkünü de öylece gösteriyorduk” (Enam, 75) âyetinde ifâde edilen husustur.

Alimler bu âyeti tefsir ederken, Allah Teâlâ’nın Hz. İbrahim’in görme hissini kuvvetlendirdiğini ve böylece onun melekût âleminin en yücesinden en alt tabakasına kadar görüp müşahede ettiğini belirtmişlerdir.” Halimi (r.h) şöyle devam eder: ”

Bu uzak görülecek bir ihtimal değildir. Çünkü her gören bir değildir.Rivayet edildiğine göre Zerkâu’l-Yemâme, bir şeyi üç günlük yoldan görebiliyordu.Binâenaleyh, Hz. Muhammed (s.a.s)’in görme kabiliyetinin onunkinden daha kuvvetli olması uzak bir ihtimal değildir.

b) İşitme kuvveti: Hz. Peygamber (s.a.s), bu hususta da insanların en güçlüsü idi. Bunun böyle olduğuna şu İki husus da delâlet etmektedir:

1-Hz. Peygamber (s.a.s), “Sema gıcırdadı; onun gıcırdamaya hakkı var. Semada orada bir ayak koyacak hiçbir yer yoktur ki, orada Allahu Teâlâ’ya secde eden bir melek bulunmasın…”(Tirmizi, Zühd, 9 (4/556);) buyurmuştur. Böylece Hz. Peygamber semânın gıcırtısını duymuştur.

2- Bir defasında Hz. Peygamber (s.a.s), bir ses duymuş da ve bunun, cehenneme yuvarlanan, fakat cehennemin dibine henüz ulaşamayan bir kaya parçasının çıkardığı ses olduğunu söylemişti. Hafimi, “Felsefecilerin bunu imkânsız görmeleri mümkün değildir.Çünkü, onlar Pisagor’un kendisini eğittiğini, böylece de onun, feleklerin çıkardığı en alçak sesleri dahi duyduğunu kabul etmektedirler.Bu gücün bir benzeri de, karınca kıssasında, Hz. Süleyman için söz konusudur. Nitekim Cenâb-ı Hak bundan bahsederek, “Bir karınca dedi ki: “Ey karıncalar, yuvalarınıza girin” (Neml, 18) buyurmuştur. Böylece Allahu Teâlâ Hz. Süleyman’a karıncanın sözünü duyurmuş ve O’nu bunun mânasına vâkıf kılmıştı. Bu aynı zamanda, anlama kuvvetini de ilgilendirir. Hz. Muhammed (s.a.s) kurt ve deve ile konuşurken de, bu durum kendisi için gerçekleşmiştir.

c) Koklama kuvveti: Bu, Yakûb (a.s) hakkında tahakkuk eden durum gibidir. Çünkü Yusuf (a.s), gömleğinin götürülüp babası Yakûb (a.s)’un yüzüne değdirilmesini söyleyip de kervan Mısır’dan yola çıkınca, Hz. Yakûb, “İnanın ki, (şimdi) Yusuf’un kokusunu duyuyorum” (Yusuf, 94) demiş ve bu kokuyu bir günlük yoldan almış idi.

d) Tatma kuvveti:Bu, Hz. Peygamber (s.a.s), “(Hayvanın) bu kolu, bana kendisinin zehirli olduğunu haber veriyor”(Dârimî, Mukaddime, 11)dediğinde, kendisi hakkında tahakkuk etmiş olan durumdur.

e) Dokunma kuvveti: Bu, Hz. İbrahim hakkında tahakkuk eden şey gibidir. Çünkü Allahu Teâlâ, ateşi onun hakkında serin ve emniyetli kılmıştır. Bunun bir benzeri, ateşte yanmadığı söylenen, hatta bir madde çıkararak ateşi söndürdüğü kabul edilen “semende!” kuşuyla, kızgın çöllerde yürüyen devekuşu’nda müşahede edilirken, bunun olması nasıl imkânsız görülebilir?

Bâtınî hislere gelince, hafıza (ezberleme) kuvveti bundandır. Nitekim Cenâb-ı Hak, “Seni okutacağız da, asla unutmayacaksın” (A’la, 6)buyurmuştur.

Zekâ kuvveti de bunun gibidir. Nitekim Hz. Ali (r.a), “Allah’ın resulü bana bin çeşit ilim öğretti. Ben de bu bin çeşidin her birinden bin çeşit ilim çıkardım” buyurmuştur. Bir velinin durumu böyle olunca, ya peygamberin durumu nasıl olur?

Muharrik kuvvetlere (kuvâ-yı muharrike) gelince, bu, meselâ Hz. Peygamber (s.a.s)’in miraca, Hz. İsâ (a.s)’nın da canlı olarak göğe yükselmesi ve, haberlerde yer aldığı gibi, Hz. İdris ve Hz. İlyas (a.s)’ın göğe kaldırılması gibi şeylerdir. Nitekim Cenâb-ı Hak şöyle buyurmuştur: “Nezdinde kitaptan bir (Hm olan, “Ben, göz açıp kapamadan önce onu sana getiririm” dedi” {Neml, 40).

Ruhânî-aklî kuvvetlere gelince, bunun da son derece mükemmel ve son derece berrak olması gerekir.

Bil ki bu konuda sözün tamamı şudur: Nebevî, kutsî nefisler, mahiyetleri itibari ile diğer nefislerden farklıdırlar. Zeka, metânet, asalet, hükümran olma ve cismânî ve şehevî duygulardan berî olma hususlarındaki kemâl, bu peygamber nefislerinin ayrılmaz vasıflarıdır. Çünkü ruh, berraklığın ve şerefin zirvesinde olup, beden de temizliğin zirvesinde bulununca, bu muharrik ve müdrik kuvvetler, alabildiğine mükemmel otur. Zira bu nefisler, ruhun özünden çıkan ve bedene ulaşan nurlara göre akıp giderler. Gerek fail (verici merkez), gerekse kabil (yani, alıcı) ne zaman mükemmelliğin zirvesinde olsalar, onlardan sâdır olan şeyler de aynı şekilde kuvvetli, kıymetli ve hâlis olurlar.

Fahruddin Er-Râzi, Tefsir-i Kebir Mefâtihu’l-Gayb, Akçağ Yayınları: 6/266-268.