Nur’u Muhammedi

Kur’ân ve sünnet¸ bizlere varlığın yaratılış seyri ve evreleri hakkında bilgiler vermiştir. Biz bu yazımızda Nur-ı Muhammedî hakkındaki rivayetler üzerinde duracağız. Rasûlullah (s.a.v.) Efendimiz bir hadisinde şöyle buyurmuştur: “Ben yaratılışta peygamberlerin ilki¸ gönderilişte sonuncusuyum.”[1]

Varlığı Varlıkların Özü

İslâm âlimleri bu konuda şu açıklamaları yapmışlardır: Rasûlullah Efendimiz varlıkların özü¸ aslı ve çekirdeği olmuştur.[2] İlâhi nur ve feyz onun üzerinden diğer varlıklara intikal etmiştir.[3] Şerefli ruhu ve bedeniyle bütün âlemlere rahmet olmuştur.[4] Mübarek ismi Levh-i Mahfuz’da peygamberlerin ilki olarak yazılmıştır.

İmam Rabbanî (k.s.)¸ Mektûbât isimli eserinde Allah Rasûlü (s.a.v.) hakkında çok güzel bilgiler vermiştir. Özetle der ki: “Allah Rasûlü (s.a.v.) kâinatta Yüce Allah’ın muhabbet tecellisidir. Âlemin yaratılış sebebi bu ilâhî sevgidir. Yüce Allah cemali ve celaliyle bilinmek istemiş ve bunun için mahlûkatı yaratmıştır. Varlıkların yaratılışında sadece sevgi vardır. Bu sevgiye ilk mazhar olan da en sevgilidir. Yüce Allah’a varlıklar içinde en sevgili olanı habibi Hz. Muhammed (s.a.v.)’dir. O ilâhî takdirde ilk sırayı aldığı gibi¸ varlık âlemindeki tecellide de ilk sırayı almıştır. Onun nuru bütün varlıklardan önce yaratılmıştır. Ayrıca bu nur ve o yüce ruh¸ bütün peygamberlerin¸ velîlerin ve mü’minlerin; nur¸ marifet¸ ilim¸ sevgi ve feyz kaynağıdır. Onun aracılığı olmadan kimseye bir nur¸ marifet¸ ilim¸ sevgi ve feyz gelmez. Bütün peygamberler onun ümmeti olmaktan ve kendisine tabi olmaktan şeref duyarlar. Zaten ahirette hepsi onun sancağı altında toplanacaktır. Yüce Allah onu seçmiş ve kendisini bütün âlemlere rahmet olarak yaratmıştır. Allah büyük lütuf sahibidir; onu dilediğine verir.”[5]

İlk Yaratılışın Sırrı

Molla Aliyyü’l-Kârî(k.s.)¸ peygamberler içinde ilk olarak Allah Rasûlü’nün  (s.a.v.) ruhunun yaratıldığını belirttikten sonra ayrıca şunları ekler: “Bu hadiste¸ Allah Rasûlü’nün zerreler âleminde ilk olarak yaratılması yahut ilâhî takdirle Levh-i Mahfuz’a ilk olarak yazılması veya meleklere ilk olarak gözükmesi de kastedilmiş olabilir.”[6]
Diğer hadislerde şöyle buyurulmuştur: “Âdem henüz yaratılış çamuru içinde yoğrulmakta iken¸ ben Allah katında peygamberlerin sonuncusu olarak takdir edilmiştim.”[7]
“Âdem ruhu ile cesedi arasında iken ben peygamber olarak yazılmıştım.”[8]

Cafer-i Sadık (k.s.) demiştir ki: “Allahu Teâlâ her şeyden önce Hz. Muhammed (s.a.v.)’in nurunu yaratmıştır. Allahu Teâlâ’nın birliğini ilk ikrar eden onun nuru ve ruhudur. Allahu Teâlâ Kalem’e ilk olarak ‘Lâ ilâhe illallah Muhammedü’r-Rasûlullah’ yazdırmıştır.”[9] Bu işin hakikatini ancak Yüce Yaratan ve ilâhî nur ve bilgi ile kendisini desteklediği kimseler bilir. Yüce Allah Rasûlullah (s.a.v.)’i bu sıfatıyla hazırlamış¸ onu lütuflarına gark etmiş¸ ismini Arş’a yazmış¸ kendisini bütün meleklere ve âleme tanıtmış ve böylece katındaki şeref ve kıymetini göstermiştir. Rasûlullah (s.a.v.)Efendimiz o zamanda bu sıfat ve hakikatiyle mevcuttu¸ şerefli bedeniyle daha sonra gelmesi buna mani değildir.”[10]

Mustafa Takî Efendi’ye göre¸ Peygamberimizin mübarek ruhları binlerce perdelerde binlerce yıl kalarak olgunluğa erişmiş[11]¸ bu perdelerden sonra şu deryalara daldırılmıştır: Şefaat¸ Nasihat¸ Şükür¸ Sabır¸ Sehavet¸ Yakîn¸ Hâl¸ Kanaat ve Muhabbet. Muhabbet deryasında 700 makam vardır ve bu makamlardan bazıları şunlardır: Tevhid¸ marifet¸ iman¸ İslâm¸ havf¸ recâ şükür¸ sabır¸ hudû¸ inayet¸ haşyet¸ heybet¸ hürriyet¸ kanaat¸ tevfiz¸ irâdet ve muhabbet.[12] Peygamberin ruhunun bu serüveni ile ilgili olarak Aziz Mahmûd Hüdâyî de şunları söylemektedir: “Rivâyet edilir ki¸ Allah kendi nurundan bir parça aldı. Daha gökler¸ yer¸ arş¸ Kürsî¸ cennet ve cehennem yaratılmadan 324 bin sene önce; o nurdan Hazreti Muhammed (s.a.v.)’in nurunu yarattı. Dünyada göründüğü gibi onun için ruhânî bir şekil var etti.”[13]

Bu olaylardan sonra beyaz bir kuş şeklinde dört bin sene rahmet deryasına daldırılmış ve bu dalıştan sonra kendisinden yüz yirmi bin damla dökülmüştür ki bu damlalar nebi ve peygamberlerin zuhuruna sebep olmuştur.[14]
Daha sonra mahlukâtı yaratmak istediğinde Allahu Teâlâ Peygamberimizin nurunu dört parçaya ayırmış¸ ilk parçasından “Kalem”¸ ikincisinden “Levh”¸ üçüncüsünden “Arş” yaratılmış ve dördüncü parça tekrar dört parçaya ayrılarak ilkinden “Hamele-i Arş”¸ ikincisinden “Kürs üçüncüsünden “Melekleri” yaratarak dördüncü kısmını yine dörde ayırmış ve ilkinden “Semâvât”¸ ikincisinden “Yerler”¸ üçüncüsünden “Cennet ve Cehennemi” yarattıktan sonra bu dördüncü parçayı da dörde ayırmış ve ilkinden “mü’minlerin gözlerinin nurunu”¸ ikincisinden “kalplerin nurunu-Marifetullah”¸ üçüncüsünden “lisanları” yaratmıştır.[15]Bütün bunlardan sonra Allahu Teâlâ Hazretleri: “Ya Muhammed! İzzet ve celalim hakkı için sen olmasa idin yerleri ve gökleri yaratmazdım” buyurmuştur.[16] Ve bütün ruhları yarattıktan sonra “Elestübi-rabbiküm”[17] hitabında bulunmuş önce bu hitaba Hazreti Peygamber (s.a.v.)’in ruhu “Belâ” şeklinde cevap vermiştir.[18]

Allame İbn Receb Hanbelî (k.s.)¸ Rasûlullah (s.a.v.)’in ruhu ile âlemi şereflendirmesi hakkında der ki: “Rasûlullah (s.a.v.)¸ Hz. Âdem yaratılmadan önce kendisine peygamberliğin verildiğini haber vermiştir.  Bu durum ilâhî ilimde olan bu hükmün Levh-i Mahfuz’a yazılmasından sonra üçüncü mertebede gerçekleşmiştir. Bu mertebe¸ saadetli ruhunun yaratılması ve varlık âlemine intikal etmesidir. Böylece onun peygamberliği kesinleşmiş ve başlamıştır. Hiç şüphesiz insanın yaratılmasındaki asıl maksat¸ Cenab-ı Allah’ın habibi Hz. Muhammed (s.a.v.)’dir. O¸ insanlığın özü¸ çekirdeği¸ en seçkini ve varlık âlemine intikalinin en güzel vasıtasıdır.”[19]

İmam Abdülgani Nablusî (k.s.) der ki: “Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) herkese fayda verir; bütün peygamberlerin ruhları¸ âriflerin ve salihlerin kalpleri¸ elde ettikleri ilimleri¸ ilâhî hikmetleri¸ rabbanî marifetleri ve Melekût Âlemi’nin sırlarını Rasûlullah(s.a.v.) Efendimiz’in ruhundan alırlar. Bunun için ona¸ ‘Ruhların Babası’ denir. Yukarıda saydığımız bütün ilimler onun ilminden¸ hikmet ve marifetinden alınmadır. Yüce Allah Rasûlullah (s.a.v.) Efendimiz’i zatı ile insanlar arasında bir geçit ve tecelli mahalli yapmıştır. Bunun için Hz. Âdem (a.s.) Rasûlullah Efendimiz’le Mirac’ta karşılaşınca ona; ‘Ey vücuduyla evladım¸ maneviyatıyla babam olan (varlık âlemine geliş sebebim olan) zat’ demiştir.”[20]

Âlemlere Rahmet Nuru

“Allah nurunu âleme yaymıştır. Bu nuru alma yolu¸ âlemlere rahmet olan Rasûlullah (s.a.v.) Efendimiz’dir. Kim kalbini ona çevirir ve onun kalp aynasında parlayan nura yönelirse¸ yöneliş derecesine göre o nurla kalbi aydınlanır. Bazıları ondan imanın suretini alır; dünyada küfürden¸ ahirette ateşten kurtulur. Bazı kalpler ondan farklı derecelerde imanın hakikatini alır¸ kâmil insan olur. Bazı insanlar da ondan hiç nur alamaz¸ küfür içinde kalır¸ sapıtır.”[21]O nurdan bolca nasiplenen kâmiller¸ yeryüzünde nurun taşıyıcısı olurlar. Bu konuda Rasûlullah (s.a.v.) Efendimiz şöyle buyurmuştur: “Allahu Teâlâ’nın yeryüzündeki insanlar içinde feyz ve nur kapları vardır. Rabbinizin kapları salih kullarının kalpleridir. Bu kalplerin O’na en sevgili olanları da en yumuşak ve en ince olanlarıdır.”[22]

İmam Büsurî Hazretleri¸ Kaside-i Bürde adlı meşhur eserinde¸ âlemlere rahmet olan Peygamber Efendimiz’i tanıtırken¸ şöyle der: Hz. Muhammed (s.a.v.) yaratılmış bir beşerdir; fakat Allah’ın yarattığı bütün varlıkların en hayırlısıdır. Hz. Muhammed (s.a.v.) fazilette bir güneştir; diğer peygamberler ise onun yanında birer yıldız gibidir¸ ondan aldıkları ışığı karanlıklarda insanlara yansıtmaktadırlar.”

İbn Hacer-i Heytemî (k.s.):”Bütün peygamberler ışıklarını Hz. Muhammed (s.a.v.)’den alırlar¸ çünkü o hepsinin en büyük sultanı¸ övülmeyi hak eden en şerefli reisi ve en yüce imamıdır.”[23]
Takî Efendi¸ “Nûr-i Muhammedî” şeklinde adlandırdığı nûrun erkekler vâsıtasıyla nesilden nesile aktarıldığını¸ son olarak babası Abdullah ve nihâyet anneleri Âmine Hatun’da ortaya çıktığını ve doğum hâdisesi ile de bu nûrun şuhûd âlemine teşrif ettiğini ifade eder.

Beyaz bir kuş kanatlarını nûr-ı Muhammedînin üzerine eğmiş¸ üç gün meleklerin ziyaret etmesinden sonra insanların ziyaretine müsaade edilmiştir.[24]Doğum anında Âmine Hatun Şam’ın saraylarını¸ üç alemin doğu¸ batı ve Kâbe’nin damına dikildiğini görmüştür.  “Şifa Hatun” doğum esnasında şahit olduğu şu olayı anlatır: “Hazreti Peygamber (s.a.v.) aksırınca; “Elhamdülillâhi Kesîran” dedi. Bunun üzerinde gizli bir ses; “Yerhamüke Rabbüke” dedi ve evin içerisi nur ile doldu. Fatma bint Abdullah’ın nakli şu şekildedir: “O doğduğu vakit bütün ev nurla doldu¸ yıldızların yaklaştığını gördüm¸ neredeyse üzerime düşecekler sandım. Doğum sırasında Hazreti Âmine’den bütün evi aydınlatan bir nûr çıktı¸ o kadar ki o nurdan başka bir şey göremez oldum.”[25]

Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in dünyaya gelir gelmez ilk işi¸ yaratıcı olan Allah’a ibadet ve ümmetlerinin affı için yalvarmak olmuştur. Allahu Teâlâ’ya “Celâlü Rabbî’-r-rafîı” cümlesini söylemiştir. Bir bulut zuhur etmiş ve Hazreti Peygamber (s.a.v.)’i semalara çıkarmış¸ gizli bir ses şöyle nida etmiştir: “Peygamberin ziyaretini insanlardan gizleyin.”[26] Daha sonra Peygamber sırasıyla Âdem’in safveti¸ Nuh’un rif’ati¸ İbrahim’in hilleti¸ İsmail’in lisanı¸ Yusuf’un cemâli¸ Yakup’un beşâreti¸ Davut’un savtını¸ Eyüp’ün sabrını¸ Yahya’nın zühdünü¸ İsa’nın keremi ile ilgili makamların gezdirildiğini ve bunların hepsinin Peygamberimize verilmesinin emredildiğini söyler. Bu olaydan sonra kendisine “Nübüvvet¸ nusret ve izzet” anahtarlarının verildiğini belirtir.[27]

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) maneviyat âleminin güneşidir. Bu güneşin ışığı süreklidir; O¸ dünyada olduğu gibi ahirette de en parlak şekilde nur vermeye¸ ışık saçmaya devam edecektir. Çünkü o bütün âlemlere rahmet olarak yaratılmıştır. Bu rahmet¸ bizim için gönderilmiştir; şükür ki¸ bizler ümmet olarak onun payına düştük; buna razı olalım¸ sevinelim¸ bu rahmeti tanımaya ve ışığıyla aydınlanmaya bakalım…

Eyüp Küçükaslan

Kaynaklar:
[1]Taberî¸ Câmiu’l-Beyân¸ 19/23; Beyhakî¸ Delâilü’n-Nübüvve¸ 1/42.
[2]İbn Acibe¸ el-Bahru’l-Medîd fi Tefsiri’l-Kur’ani’l-Mecid¸ 6/34.
[3]Nebhânî¸ Cevâhirü’l-Bihâr fî Fedâili’n-Nebiyyi’l-Muhtâr¸ 3/376-377.
[4]Bursevî¸ Rûhu’l-Beyân¸ 5/630; Nebhânî¸ Cevâhiru’l-Bihâr¸ 3/34¸ 376¸ 377.
[5]İmam Rabbanî¸ Mektubat¸ 121. Mektup.
[6]Aliyyü’l-Kârî¸ Şehü’ş-Şif⸠1/109.
[7]Hakim¸ Müstedrek¸ 2/453; Ahmed bin Hambel¸ Müsned¸ 4/127¸ 128;
[8]İbnHıbban¸ Sahih¸ no: 6404; el-Muttakî¸ Kenzü’l-Ummâl¸ no: 32114.
[9]İbnu Acibe¸ el-Bahrü’l-Medid¸ 7/38.
[10]Şâmî¸ Sübülü’l-Hüd⸠181; Nebhânî¸ Hüccetullahiale’l-Âlemin¸ 1/41
[11] Mustafa Takî¸ “Tarih-i Nur-i Muhammedî¸ Tarih1″¸ s.12.
[12]Takî¸ “Târîh 1″¸ s.14.
[13]Aziz MahmudHüdâyî¸ “Hülâsatü’l-Ahbâr I”¸ Hazırlayan: Mustafa Özdemir¸ (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) İst.1994¸ s.45.
[14]Takî¸ “Târîh 1″¸ s.15.
[15]Takî¸ “Târîh 1″¸ s.116-17.
[16]Takî¸ “Târîh 1″¸ s.18.
[17]46/Ahkâf¸ 34.
[18]Takî¸ “Târîh 1″¸ s.21.
[19]İbnReceb¸ Letâifü’l-Meârif¸ 159-162.
[20]Abdülgani Nablusî¸ Şerhu’s-Salati’l-Meşişiyye¸ (Ataullah İskenderî’nin¸ Unvânü’t-Tevfik fi Âdabi’t-Tarik kitabıyla birlikte) s. 70.
[21]SenâullahMazharî¸ Tefsirü’lMazharî¸ 6/411-412.
[22]EbûNuaym¸ Hilye¸ 6/97; Abdullah b. Ahmed¸ Zevaidü’z-Zühd¸ 153
[23]Heytemî¸ el-Umde fî Şerhi’l-Bürde¸ s. 281-292.
[24]Takî¸ “Târîh 8″¸ s.11.
[25]İbn Sad¸ “et-Tabakât”¸ Beyrut 1960¸ c.I¸ s.150; Taberi¸ “Tarih”¸ c.II¸ s.968.
[26]Takî¸ “Târîh 8″¸ s.20.
[27]Takî¸ “Târîh 8″¸ s.21¸22.