Meddahların Tavrı,Kuran’a Aykırı mı ?

Peygamber şöyle buyurmuştur: “Meddahları gördüğünüzde yüzlerine toprak saçın.’’(Müslim,Zühd,68)

Aşağıda göreceğimiz gibi, bu hadîs, Hz. Yûsuf’un “Beni yeryüzü­nün hâzinelerine muhafız kıl! Ben iyi bir muhafızım, bunu iyi bilirim (Yûsuf, 55) dediği âyete aykırı görülmüştür.

Ibn Kuteybe’ye göre hadîste bâtılı övenler kastedilmektdeir. Şair­lerin yaptığı gibi, maksat, arzularına erişmeye övgüyü vesile kûmlardır. Nitekim şairler, “Sen rüzgârdan daha hızlısın, sen geceden daha kor­kutucusun” derler. Hz. Peygamber, bu gibi şeyleri hoş karşılamamıştır. Çünkü bunlar yalan olup kendini beğenmişliğe ve kibre götürür. Bundan dolayı Hz. Ömer, “medh,öldürmektir” demiştir. Bu sözle, bir adamı onda bulunan vasıflarla övmek kastedilmemiştir.

Hz. Peygamber, şiir ve hitabeleri konusunda övülmüştür. Övenle­rin yüzlerine de toprak saçmamıştır. Peygamberler de kendilerini öv­müştür. Nebî (s.a.v.), “Ben Âdemoğlunun efendisiyim, övünmem” buyurmuştur» Kişinin kendinde olan şeyle kendini övmesi câiz olduğun­da başkasını övmesi de câız olur. Mesela, Nebî (s.a.v.) ensârı övmüş­tür. Nevevî’nin el-Ezkârda dediği gibi, bu biraz da karşıdakinin du­rumuyla ilgilidir. Eğer övülen kimse; kalbi, îmânı, yakîni sağlam, nef­sine hakim ise fitneye kapılıp bununla aldanmazsa, böyle bir övmek, haram da mekrûh da değildir. Nitekim Peygamberimiz, Hz. Ebû Be­kir, Ömer ve Ali’yi övmüştür. Eğer bunlardan korkulursa methetme tahrîmen mekrûh olur.

“Toprak saçma” ifadesine gelince bunu şöyle anlamak mümkün­dür;

Hz. Peygamber bununla, yaptıkları şeyi reddetme sadedinde onla­ra sert bir tavır takınmayı (tağlîz) kastetmiştir. Maksadı bizzat bu fiilin gerçekleşmesini istemek değildi. Nitekim, şarap içen hakkında “Dör­düncü kez içerse onu öldürün” demesi böyledir. Onun bilfiil öldürül­mesini kastetmemiştir. İnsanları ondan alıkoymak için sert ifadelerle bu sözleri sarfetmiştir.

Yavuz Köktaş-Kurana Aykırı Görülen Hadisler