Marifetin Aslı
Şerîatın ilk makamı, iman getirmektir. Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:
“… Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine ve ahiret gününe iman etmenizdir.”
Her kim ki imanın ten üzre olduğunu söylerse hatadır. Eğer can üzredir derse yine hatadır. O halde şöyle bilmek gerekir ki, arifler katında iman akıl üzredir. Ancak marifet gönül üzredir ve Allah’a gönülden şehâdet edip inanmazsa münâfıktır. Allah teâlâ şöyle buyurmuştur:
” Şüphe yok ki münafıklar cehennemin en alt katındadırlar. Şu iki söz kişilere dosttur. Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:
“Allah, kendisine ortak koşulmasını asla bağışlamaz; bunun dışında kalan (günahları) ise dilediği kimseler için bağışlar.’’Şu kadar ki, ibadet imandır, iman ibadettir; birbirinden ayrı olmaz. Her ibadet imana ulaştırmaz, ve belki de günahtır; ancak her günah küfre ulaştırmaz. Bu iki söz kişilere dosttur. Allah teâlâ şöyle buyurmuştur:
“…Hani Rabbin (ezelde) Âdemoğullarının sulblerinden zürriyetlerini çıkardı, onları kendilerine şahit tuttu ve dedi ki: Ben sizin Rabbiniz değil miyim? (Onlarda), Evet Rabbimizsin dediler.”
İman budur. Ama bizim sözümüz hangisinin Rahmân’ın aslı, hangisinin şeytanın aslı [olduğunu açıklamaktır]. Şöyle bil ki, Rahmân’ın aslı olan iman, şeytanın aslı şüphedir. İmana şüphe katmak olmaz. Çünkü iman akıl üzeredir ve akıl sultandır ve beden içinde vekili şeytandır. Ne zaman ki sultan gitse vekil durur. Mesela iman bir hazinedir; şeytan ise bir hırsızdır. Hazine bekçisi gidince hırsız hâzineyi ne yapar? Başka bir söze göre de, iman koyundur, akıl çoban, şeytan da kurttur. Çoban gidince kurt koyuna ne yapar? Yine bir başka sözde ise iman süttür, akıl bekçi, şeytan ise köpektir, denilmiştir. Bekçi gidince köpek sütü ne yapar? Ve üçü de bir evdedir. Şimdi ey çaresiz miskin! İman o evin içinde perişândır.
O halde Allah’a inanmak gerekir ki, bu imandır; buyruğunu tutmak imandır; “sakının” dediğinden sakınmak Allah’a inanmaktır. Yine Allah’ın meleklerine inanmak imandır ki, bir kişiye üç yüz altmış melek görevlendirilmiştir. Öyle iken bunca meleklerin arasında edepsizlik edersin, ama senin gibi bir kişi yanında etmezsin. Nerede kaldı senin meleklere inandığın? Ve yine ulu Allah’ın Kur’an’ına inanmak gerekir ve onun diğer kitaplarına inanmak imandır. Öyleyse şimdi kibir, hased, cimrilik, açgözlülük, öfke, gıybet, kahkaha ve maskaralık ile için dolu iken, bunlardan birisinin iman ehlinin içinde bulunacağını hangi kitap buyurur?
Tarikatın ilk makamı el alıp tövbe etmektir. Allah teâlâ şöyle buyurmuştur:
“Hep birlikte Allah’ın ipine (Islâm’a) sımsıkı yapışın.”‘ “Samimi bir tövbe ile Allah’a dönün.“’
Öyle ise kul, kötü halden dönünce tövbeyi kabul eden Allah’ın kendisidir. Nitekim bir âyette şöyle buyrulmuştur:
“Sonra (eski hallerine) dönmeleri için Allah onların tövbesini kabul etti. Çünkü Allah tövbeyi çok kabul eden ve çok merhamet edendir.”‘ Şimdi ey müminler! Öyle bir tövbe edin ki kabul olsun. Öyle bir tövbe edin ki fayda gelsin. Zira ki tövbe etmek, pişman olmaktır. Pişmanlığın yararı budur ki günahı azalır; bir özre değişilir. Bundan böyle, tevekkül ile özrü âdet edinin ki hatalarınız az olup, kurtulasınız. Ve böylece yüzünüz gülsün. 0 halde ey müminler! Özür dilemek sizden kabul kılmak Allah’dan. Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur: “Kim Allah’a güvenirse O, ona yeter.“’ Şükr ‘etmek bizden, nimetlerinizi artırmak Allah’tan.
Allah teâlâ şöyle buyurmuştur: “Andolsun! şükederseniz elbette size olan nimetimi artırırım … ”
Sabretmek sizden, hesapsız sevap vermek Allah’tan. Allah teâlâ şöyle buyurmuştur: “Sabredenlere mükâfatları elbette hesapsız olarak verilecektir.”
Yine ibâdet ve tâat yapmak, kelime-i şehâdet getirmek sizden, Cennet içinde sizi yüksek köşklerde tutmak da Allah’tandır.
Nitekim Allah teâlâ şöyle buyurmuştur: “İyiliğin karşılığı yalnız iyiliktir.”
Yetmiş yıllık günah için özür dilemek sizden, tövbeleri kabul etmek de Allahtandır. Bu hususta Cenâb-ı Hak şöyle buyurur:O kullarından tövbeyi kabul eden, kötülükleri bağışlayan ve yaptıklarınızı bilendir.”
Sonra da O kerem sahibi olan Allah şöyle der: Ey kullarım! Âdem aleyhi’sselâm bir kere emirlerime karşı geldi, bunun için iki yüz yıl ağladı. Ağlarken de dâima şu ayeti okurdu: “Ey Rabbimizl Biz kendimize zulm ettik.Eğer bizi bağışlamaz ve acımazsan mutlaka ziyan edenlerden oluruz. ” Allah teâlâ, “Adem, bu kadar gözyaşı döktükten sonra onun suçunu bağışladım. Onun için sîzler de yetmiş yıllık günah için bir kez tövbe edin, bende affedeyim. Çünki ben affediciyim.” der. Ve yine, “Eğer isyankâr olan bir kişiyi merhamet edip bağışlamadan bıraksam, o zaman benim rahmetim görülmemiş olur.” dir. Nitekim Allah teâlâ şöyle buyurmuştur:O ne güzel dost, ne güzel yardımcıdır. ”
Eğer ben dünyada bir nesne bile eksik yaratsam, o zaman da benim Kâdir’liğim tamam olmazdı. Nitekim âyette şöyle buyrulmuştur: “Sonra da ona ölçülü bir biçim verdik. Bizim ne mükemmel gücümüz vardır. ” Eğer cennette bir nimet eksik bıraksak o zaman da cennet tamam olmazdı. Nitekim âyette şöyle buyrulmuştur: “Dünyadan sonra gelecek olan cennet ne güzel bir yerdir. ”
Nuh (a.s.)’ın duası kabul olmasaydı, bütün dualar da kabul olmazdı.
—————
Hacı Bektaşi Veli – Makalat
Diyanet İşleri Yay.)