Kul, kendisinde iki zıd ve çekici kuvvetin bulunduğunu bilmelidir. Kulun çektiği zahmet bu iki çekici kuvvetin arasında bulunmasındandır. Çekici kuvvetlerden biri kulu en yüce makam olan Refiki A’la’ya yanî cennete veya cennet ehli elan peygamberler, sadıklar, şehidler, salihlerle beraber olmaya çeker. Çekici kuvvetlerden diğeri ise, kulu, şeytanların ve yardımcılarının yeri olan en aşağı cehennem tabakasına çeker.
Kul, kendini yüce makama çeken kuvvete boyun eğerse, onu yüksek makamlardan layık olduğu yere çeker, aşağıya çeken kuvvete tâbi olursa, onu cehennemin en aşağı tabakalarından layık olduğu yere çeker.
Kul, kendisinin, yükseğe çeken kuvvetle mi yoksa aşağı çeken kuvvetle mi olduğunu bilmek isterse, bu alemde ruhunun nerede olduğuna baksın. Çünkü ruh, bedenden ayrılınca, dünyada iken kendisi çekici kuvvetlerden hangisi ile beraber idiyse, o tarafa gider. Çünkü kişi, tabiatı, aklı, cezası, ve mükafatı itibarıyla sevdiği ile beraberdir. Her insan, hangi şeye önem verirse, tabiatı onu o tarafa ve o tarafın ehline çeker. Her kişi kendisine münasip olana meyleder. Nitekim Allah Teala, «De ki, her biri kendi asli tabiatına göre hareket eder.» (isra/84) buyurmuştur. Yüce kimseler, zatlanyla; himmetleriyle, amelleriyle yüksek makamlara çekilirler. Kötü kimseler ise, en aşağı tabakalara çekilirler.
Kaynak:
İbn Kayyum El Cezviyye-Sabredenler ve Şükredenler
Necmeddin-i Dâye [*****] çev. Halil Baltacı Necmeddin-i Dâye (ö. 654/1256) tasavvufun bir din yorumu…
Gazzâlî [*] çev. Osman Demir Gazzâlî (ö. 505/111) Allah’ı bilmenin imkânı ve yöntemi konusunda…
Gazzâlî [*] çev. Mahmut Kaya Te’vilin şartlarını tespit etmeyi ve iman ile küfür arasındaki…
Kilise babalarının en ziyade iltifat ettiği, teolojik ağırlıklı bir anlatıma sahip Yuhanna Incil’inin l’inci Bab’ının…
İçinde yaşadığımız dönemin hakim zihniyetini karak- terize eden en önemli hususlardan biri de, hiç şüphesiz,…
İçinde yaşadığımız dünya, bedensel varlığımız ve duygularımız zamanın eliyle şekillenir. Sabretmeyi, şükretme- yi, iyiliğin ve…