Kalb, İlim ve Marifet

KALB, ezeli nurdur; yüceliği özünde bir sırdır; bu kâinatın özüne konmuştur ki; Allah-ü Taâlâ onunla insana nazar eylesin..

Dersem bunun ne demeğe geldiğini anlamaya çalış..

Kur’anda: Âdem’in a.s. ruhuna üflenen, Allah’ın ruhu olarak anlatılmakta ve şöyle buyurulmaktadır:

“Ona ruhumdan üfledim..” ( 15/29 )

Bu nura:- Kalb.. Adının verilmesi, iki manaya göredir ki; onları aşağıda anlatacağız.

Şöyle ki:

Birinci Manası: O, yaratılmışların özüdür. Mevcudatın zübdesidir..

Ama tümünün.. Âlâlarının ve ednalarının..

Bu ismi almasının bir sebebi de: Bir şeyin Kalb’i o şeyin hülâsası ve zübdesi olduğu içindir..
İkinci Manası: Takallüb halinin çabuk oluşudur..

O bir mihver noktasıdır.Esma ve sıfatı kuşatan varlık onun üzerinde devresini tamamlar..Tam yüzleşme şeklinde; hangi ismin ve hangi sıfatın karşısında durursa.. o ismin ve o sıfatın hükmü onda çıkar..

– Y ü z l e ş m e..

Sözüm bir kayıttır. Yani: KALB için..

Aslında KALB, Allah-ü Taâlâ’nın esma ve sıfatının tümü namına zata dönüktür.

Amma söylediğimiz yüzleşme şekli, ikinci bir şey onun karşısına gelince olur.

Bu durum, KALB: O şeyin eserini özünde göstermeye yüz vermiş olmasıdır..

O zaman, o şeyin nakşı onda çıkar.Bu halinde, Kalb’e verilen hüküm, o isme göre olur.

Şayet, isimler onu tümden hükmü altına alırlarsa.. ki bu da olur.

İşte.. o zaman kendisine hâkim olan bir ismin veya tüm isimlerin saltanatı altında örtülü kalır..

Ve.. zaman, o ismin zamanı olur..O ismin, gereği ne ise.. Kalb’de ona göre tasarruf eyler..
Sonra..Bilesin ki: Kalb’in yüzü fuaddaki bir nura dönüktür..
Üçüncü manası:

Kalp :İsmi verilmesini gerektiren mânalardan biri de şudur:Kalb’e, göre isim ve sıfatlar kalıplar hükmüne girmiştir..
Dördüncü manası:

Kalb, muhdes şeylerin, yâni: Sonradan yaratılmışların tersine bir
mâna taşır..

Burada, anlatılmak istenen mâna şudur:Öbürlerinin aksine; Kalb’in nuru ilâhi bir kıdeme sahiptir..
Beşinci Manası:

Kalb ismindeki mânadan biri de şudur:O, aslı olan ilâhî mahalle dönecektir. Kaldı ki orası, onun dönüp geldiği yerdir..
Altıncı Manası: Bu mânada Kalb: Halk iken, Hakka inkılab eyledi..

Yukarıdaki cümlenin asıl mânası şudur:

Kalb, kendi durumu ile halka ait bir müşahede yeri iken;Hakka ait bir müşahede yeri oldu.Kalb’in bu mâna ile anılmasında şu sebep vardır:İşleri istediği şekilde çevirir..

Kalb, Allah-ü Taâlâ’nın yarattığı Fıtrat üzerine olduğuna göre;elbette işler onun istediği şekilde olur.

Bu hali ile o: Vücutta istediği gibi tasarruf eder..

Kalb’in: Allah-ü Taâlâ’nın yarattığı Fıtrat üzere yaratılması,isim ve sıfatlarla oluşudur.
Sekizinci Manası:

Hakikî varlığa göre Kalb’in misali: Yüze tutulan bir aynadır. Bu mânaya göre Kalb: Varlığın görüntüsüdür..Bu âlem ancak Kalb’in aynasıdır. Aslı ve sureti Kalb’dir.
Parça ve ayna da bu âlemdir.

Bu takdirde, Kalb’e:- Kalb.. İsminin verilmesi yerindedir. Sebebine gelince:

Suret ve aynadan her biri diğerinin Kalb’idir, yâni aksi..

Bu manayı anla..

KALB’in asıl olduğuna, âlemin dahi dal olduğuna dair delilimiz, şu kudsî mânadır:

– “Beni ne yerim aldı, ne de semam; mümin kulumun Kalb’i beni aldı..”(Müslim)

Bu mânanın tersine eğer âlem asıl olsaydı; ilâhî sığınmanın ona olması gerekirdi..

Bundan bilindi ki: Kalb asıldır; âlem de dal..

Yukarıda anlatılan alış, üç şekildedir; hepsi de Kalb’de olup durmaktadır.

Birincisi: Kalb’in ilim alışıdır.İşbu ilim, ilâhî marifettir.

İkincisi: Kalb’in müşahede alışıdır.Bu bir üçüncüsü Kalb’in hilâfet manasını alışıdır..

Bu mana: Allah’ın isim ve sıfatları ile tahakkukudur.

O kadar ki:

Hakkın zatını, kendi zatı olarak görür. keşiftir ki: Kalb bu müşahede ile ilâhî cemalin güzelliklerine muttali olur..

Abdülkerim el Cili,İnsan-ı Kamil