İnsan ve Marifet
Marifetler farklı olup, derece derecedir. Herkes Allah’ı aynı derecede ve aynı kuvvette bilemez. O halde tecelli de farklı farklıdır. . Marifete nisbetle tecellînin farkı; tohuma nisbetle bitkinin farklı oluşuna benzer. Şüphesiz tohumun az veya çok oluşuna, kuvvetlililiğine zayıflığına, iyi veya kötü oluşuna göre mahsul de az veya çok, kuvvetli veya zayıf, iyi ya da kötü olur. İşte bu esasa binaen Peygamber Efendimiz: ‘’Allah-uTealâ insanlara umumî olarak Ebu Bekr’e ise hususî olarak tecellî eder. Çünkü o insanların en faziletlisidir” buyurmuştur.
Demek ki tecellî farklı farklı, derece derecedir. Dünyada Allah’ı bilmeyen kimse, ahirette O’nu göremez. Çünkü dünyada dost olmayana, ahirette dost olunmaz. Ancak ekim zamanı tohumunu atanlar, hasad zamanı ekin elde edebilirler. Kişi, öldüğü hal üzere haşredilir. Yine yaşadığı hal üzere ölür.
İmam Gazali,Mearicu-l Kuds
