Fatiha Suresi ve Marifetullah
Allah’a yemin ederim ki Mikâil şöyle haber vermiştir: Allah’a yemin ederim ki İsrafil şöyle haber vermiştir: Allah’a yemin ederim ki Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur: Ey İsrafil izzet ve celalim, varlığım ve keremim üzerine yemin ederim ki: Fatiha suresiyle beraber besmeleyi bir defa okuyan kimseyi bağışladığıma şahit olunuz. O kimsenin iyiliklerini kabul ettim ve günahlarını sildim; dilini ateşte yakmayacağım, kabir ve ahiret azabından ve büyük korkudan onu kurtaracağım, peygamber ve velilerden önce bana kavuşacaktır”
Hadisin Sırrı ve Manalarının İzahı
Bir kudsi hadiste Hz. Peygamberin Allah Teâlâ’nın namaz hakkında şöyle buyurduğunu haber verdiği rivayet edilmiştir: “Kul, besmele çekince Allah Teâlâ ‘Kulum beni zikretti’ der. El-hamdu li’llahi rabbi’l-âlemin [Hamd âlemlerin Rabbi olan Allah’a mahsustur] deyince de’Kulum beni övdü’buyurur.”
Hadis böyle devam etmektedir.
Bu hadisten bu ölçüde bir iktibas, önceden zikredilen hadisin manasını açıklamada bir anahtar ve mukaddime gibidir.
Bunu anlayınca şu da bilinmelidir ki:
Akıllı insan, tek başına besmelenin Fatiha ile birleştirilmesinin ve bunun telaffuz edilmesinin böyle bir neticeyi ve kıymeti meydana getiremeyeceğini bilir. Buradaki sır şudur: Hak besmeleyi zikir, hamdı da bir övgü kabul ederek, bunları bu yönden ayırt etmiştir.
Akıllı kişiler ve tahkik ehli şunu bilir: Övenin övülene sena etmesi, övenin bulunduğu hale nispetle, övülenin bulunduğu hali tarif eder.
Gerçek zikrin hakikati, zikredilene tam olarak delalet eden şeyi ifade etmesi ve onun zâtını dile getirmesidir; ya da zikredenin, zikredileni nefsinde hazır kılması [istihdar] veya onunla birlikte hazır olmasıdır. Huzûr ve istihdar ise bilinenin ortaya çıkartılmasından [istida] ibarettir. Bunun neticesi de ilme râcidir.
Buna göre zikir bir açıdan senadan farklı değildir, fakat Hakk’ı bilerek ve tanıyarak zikreden kimseye nispetle böyledir.
Buna göre Hak adeta şöyle demektedir: Sena eden kişi senasıyla gerçek bir tarif —ki bu tarif, o varlığın zikredilen olması yönünden olsa bile- yaptığı gibi zikri senasıyla birleşip zikretmesi övülenin zâtını övmesi haline gelen kimse muhakkik, ikram ve yakınlığı hak etmiş kişidir.
Böyle bir halin gerçekleşmesinin zor olduğu ve insanların genelinin bundan mazur sayılacağında şüphe yoktur. Bu zikrin neticesi, Hakk’a yakınlık ve ikram getirmesidir.
İşte nadir bulunan budur, yoksa insanların zannettiği gibi besmelenin fatihayla beraber telaffuz edilmesi değildir.
Allah Teâlâ, gerçek mürşiddir.
