…Ve İstanbul

Lağvedilen ordulara bağlı birlikler perişanlık içinde, komutanlar şaşkın… O kadar ki, tıkabasa doldurulan vagonlarla bile memleketlerine taşınabilmeleri için aylar gerek… Yaya gönderilenler var… Adana’nın boşaltılmasına şahit olmuş General F. Altay, askerin ve mümkün olan mühimmatın Konya’ya nasıl taşındığını anlatırken şöyle diyor: “Ordu ve kolordu karargâhları binasından bayraklarımızı, tarifi mümkün olmayan bir üzüntü ve acı ile […]

Daha fazla oku
Lozan’a Gelince; Bunda Bayram Yapılacak Bir Şey Yoktu!

Lozan’a Gelince; Bunda Bayram Yapılacak Bir Şey Yoktu! Başlıktaki bu cümle aynen Ekrem Rize’ye aittir ve şöyle demektedir: Lozan’a gelince; bunda bayram yapılacak hiçbir şey yoktu! Ordusu mahvolmuş bir Yunanistan her şeye sahipti. Hatta demiryolumuzun geçtiği topraklan bile bu mağlup Yunanistan elimizden almıştı. Her sene döviz verdiğimiz demiryolumuz Yunan topraklarından geçiyordu ve Yunanistan bir tazminat […]

Daha fazla oku
Atatürk Devrimleri ve Sonuçları

Cumhuriyet yönetiminin antidemokratikliği birinci derecede laiklikle bağlantılı bir meseledir.Cumhuriyet öncesinde 1. Dünya Savaşı sonrasında yer yer işgale uğrayan Türkiye, kendini savunmak için halkın doğrudan katılımını gerektiren bir mücadele yürütmüştür. Halkın yönetime katılması bu dönemde sonraki yıllarda görülmeyecek seviyeye yükselirştir. 1920’de TBMM’nin Cuma namazından sonra ve dualarla açılması gibi şeklî unsurlar dışında, Meclis içinde yer alan […]

Daha fazla oku
Partisiz Cumhuriyet ”Milli Şef Dönemi”

Devri inceleyen kaynakların ittifakla zikrettiği üzere; “Milli Şeflik Faşist İtalya’nın Düşesini, Nasyonel Sosyalist Almanya’nın Fuhrer’inin İsmet İnönü’ye yamanmış biçimiydi”(1) Bu idare biçimi “Faşizm ve Nasyonel Sosyalizmi hatırladı* bir totaliter idare (2) biçiminden başkası değildi. Böylece kurulan ya da uygulanmasına başlanılan devlet düzeni ile, bir partinin varlığına rağmen, tam bir partisiz Cumhuriyet devrine giriliyordu. Nitekim; İsmet […]

Daha fazla oku
Yeni Rejimin Aktörleri

İsmet Paşa’nın zihnindeki millet telakkisi esasen çok farklıdır. Bir milletin kaderine neredeyse 40 yıl hakim olmuş bu fenomen, İnönü savaşlarından Bursa’da etrafındaki subaylara, ‘Bana bakın, millet sizin düşmanınızdır diyebiliyordu.(1) O halk için böyle derken yıllar sonra “Doğu Anadolu’da isyan eden Kürt menşeli vatandaşlar bir müsademe anında Silahlı Kuvvetler subaylarına, ‘Sizi buraya İsmet Paşa gönderiyor, Halbuki […]

Daha fazla oku
Lozan’ın Gizli Yanları, Dayatmalar ve Hilafetin İlgası

Ayrıntılara geçmeden kısaca Lozan’daki TBMM heyeti ile Ankara arasındaki haberleşmeden de bahsetmek gerekir. Haberleşme daha çok telgraf kanalıyla oluyordu. Ancak telgraf hattı Ingilizlerin ve Fransızların kontrolündeydi. Bu nedenle telgrafların İngilizlerce öğrenilmesi her zaman muhtemel. Ingiltere Gizli Telgrafları Ele Geçiriyor M. Kemal Paşa tarafından “fevkalade mahremdir” notuyla Heyet-i Murahhasa riyasetine gönderilen bir mektuptan, Lozan’la olan haberleşmenin […]

Daha fazla oku
Atatürk neydi?
Atatürk Neydi?

Bugün 10 Kasım, resmen “yas günü”. Atatürk’ten en çok söz edilecek gün. Elbette bir “10 Kasım edebiyatı” var. Bu edebiyat çok zengin, fakat sığ bir metinler yığını. Atatürk’ün ne olup olmadığını bu edebiyata bakarak anlamak kesinlikle mümkün değil. Belki de mesele, Atatürk’ün ne olup olmadığını gerçekten bilmek isteyip istemememizle ilgili. Atatürkçüler, kendi bildikleri, daha doğrusu […]

Daha fazla oku
Kazım Karabekir Paşa İdam Edilmekten Nasıl Kurtuldu?

Karabekir’in Kızı o günleri şöyle anlatır: “İsmet Paşa’nın çayına çağırıyoruz diye Etlik’teki evinden almışlar İzmir’de Elhamra sinamasındaki mahkemeye çıkarıncaya kadar tahtakuruları içinde Emniyet Müdürlüğünde yerde yatırmışlar. Yukarıda bir pencere varmış, o pencereyi de demirle kapatmışlar. Pencereyi de çivilemişler. Yer siltesi vermişler. Mahkeme başlıyor, salon subayla dolu. Mahkeme başkanı Kel Ali subaylara oturun diyor, oturmuyorlar. Karabekir Paşa […]

Daha fazla oku
64.000 Kişinin Kafatasını Kim Ölçtü?

Süleyman Yeşilyurt, yeni bir kitap yazmış: “Dersim Ermenisi Yemuş Hanımın Oğlu Çarkçı Kemal” Kitapta, Çarkçı Kemal diye bahsedilen kişi, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu imiş. 100 bin adet basılan o kitabı daha görmedim. Yalnız, Adem Demir’in, Süleyman Yeşilyurt’la yaptığı röportajı, evvelki günkü Türkiye’de okudum. Yeşilyurt diyor ki: “1936 senesinde, İsmet İnönü’nün talimatıyla, Türkiye 10 bölgeye […]

Daha fazla oku