Bayraktar Bayraklı’nın ‘kadın yalnızken başı açık namaz kılabilir’ saptırması
Bayraktar Bayraklı;
Namaza dönersek… Kadının namaz kılarken başını örtmesini söyleyen bir ayet var mı Kuran’da?
B.B.: Kadınlar namaz kılarken başlarını örtecek diye bir ayet yok. Çünkü kadın zaten başını örter. 1994’te televizyonda sizin ‘Dinamit’ isimli programınızda iki hafta üst üste kadın başını kapatacak mı, kapatmayacak mı konusunu tartışmıştık hatırlarsanız. Kadın başını Nur Suresi’nin 31’inci ayet-i kerimesine göre kapatacak. İbadetini yaparken de öyle yapacak demektir bu. Bu bir yorum değildir, ayete mana vermektir.
Evet, kadının başını örtmesi konusunu sizin de dahil olduğunuz konunun ehli olan konuklarla Kanal D’de iki hafta üst üste sekiz saate yakın tartışmıştık. Ama sizler Kuran’a göre kadının başını nasıl örteceği konusunda bir ortak görüşe varamamıştınız. Kimi örtünmeden, göğüs dekoltesini kapatmayı, kimi kulak memesine, saçın tek bir teline varıncaya kadar başın kapatılmasını anlıyordu. Nitekim şimdi de Kuran’ı sizin gibi anlamayan ilahiyatçılar var. Prof. Salih Akdemir, ‘Ben başörtüsünün farz olmadığına inanıyorum. Kuran’da bu konu bir öneridir’ diyor.
B.B.: Hayır, ‘Kadın, başörtüsünü başına koysun’ diye emir var Kuran’da. Ama başına şal da koyabilir, başını örtüyle de sarabilir. Saçının teli görünmeyecek diye bir şey yok. Saçının önünü, kulaklarını gösterebilir. Kadın başını örtsün de istediği gibi örtsün.
Peki Kuran’a göre başı açık namaz kılmak günah mı?
B.B.: Günahtır demek doğru olmaz. Günah kavramı ayrı bir şey. Mesela aptes almadan namaz kılarsanız, namazın secdesini yapmazsanız buna günah denmez. Buna, ‘Namazınız olmadı’ denir. Çünkü sistemi bozuyorsunuz. Örtünme farzdır. Namaz kılarken bunu ihmal ederseniz namazınız bozulur.
Başı açık namaz kılınırsa namazın olmayacağını söyleyen kaynak kitap nedir?
B.B.: Böyle bir kitap yok. Fakat peygamberimizin uyguladığı namaz kılma sistemi budur. Kadının avret yerlerini kapaması gerekiyor. Kadının başı avret yeri kabul ediliyor. Evinizde başı açık namaz kılabilirsiniz. Sakınca yok. Bu konu sosyal hayatta önemli.
Kuran-ı Kerim’de kesin bir söz olmadığına göre, bir Müslüman kadının camide başı açık namaz kılmasını yasaklayabilecek bir otorite var mı İslam’da?
B.B.: Otorite diye bir olay yok. Kimse yasaklayamaz. Kadın başı açık camiye gider ve namazını kılar. Başı açık namaz kılanı engelleyemeyiz. Başı açık namaz kılan bir kadına, ‘Sen camiden çık’ diyemeyiz. Kimsenin böyle bir şeyi deme yetkisi yok. (1)
Cevap:
1. Bayraklı Hoca bir yandan Allah Resulünün uygulamasını zikrederken diğer yandan kadının kendi evindeki namazında da tesettürlü olmasına dair emri görmezden geliyor..Dolayısıyla Hoca Resulullah’ın emirlerine mi yoksa kendi hevasına mı uyacağı konusunda netleşmemiş bir görüntü veriyor..Doğrusu:
Din İşleri Yüksek Kurulu, 07.11.2002 tarihinde Kurul Başkanı Doç.Dr.Şamil DAĞCI’nın başkanlığında toplandı. Dini Soruları Cevaplandırma Komisyonunca hazırlanan “Kadınların Başı Açık Namaz Kılmaları” konusundaki rapor görüşüldü. Yapılan müzakereler sonunda:
Son zamanlarda, başın abdest organlarından olduğu, bu organların ise örtülmesinin farz olmadığı ileri sürülerek, kadınların baş açık olarak namaz kılabilecekleri iddia edilmektedir. Namazda örtülmesi gereken yerler dinî kaynaklarda setr-i avret başlığı altında incelenmiştir. Setr-i avret, namazın şartlarından biri olup, namazda avret yerlerinin örtülmesi anlamına gelmektedir. Avret kavramı ise, bir zaruret bulunmaksızın insan vücudunda açılması helal olmayan, namazda ve namaz dışında örtülmesi farz ve başkalarınca bakılması haram olan yerleri ifade etmektedir. Avret mahallinin kapsamı, erkeğe ve kadına göre farklılık arz eder. Erkeğin avret yeri, Hanefi, Maliki, Şafii ve Hanbelilerin oluşturduğu cumhuru fukahaya göre göbekle diz kapağı arasıdır. Hanefiler diz kapağını da avret mahalline dahil etmişlerdir. Hz. Peygamber bir hadisinde, “Müslüman erkeğin uyluğu avrettir.” buyurmuştur (Ahmed, III/478). Diğer bir hadiste de, erkeğin örtülmesi farz, bakılması haram olan yerlerinin “göbeği ile diz kapağı arası” olduğu belirtilmiştir (Ebu Davûd, “Libas”, 37; Dârekutni, I, 230,231).
Hanefi, Maliki ve Şafiilerle, Hanbelilerdeki hakim görüşe göre, kadının el ve yüz dışında kalan bütün bedeni örtmesi gerekir. Hanefi mezhebindeki bir görüşe göre ayaklar da avret kapsamı dışında tutulmuştur. Şafii ve Hanbeli mezheplerinde kadının namazda örtmesi gereken yerlere ayak da dahil edilirken Hanefi mezhebinde kadının çıplak ayaklı olarak namaz kılması caiz görülmüştür. Bu görüş ayrılıklarının sebebi “Onlar (kadınlar), kendiliğinden görünenler hariç, zinetlerini göstermesinler” (Nur, 24/31) ayetindeki “kendiliğinden görünenler hariç” ifadesiyle ilgili farklı yorumlardır.
Bütün mezheplere göre, kadınların namazda başlarını örtmeleri gerekir. Hz. Aişe’nin rivayetine göre Ebu Bekir’in kızı Esma, üzerinde ince bir elbise olduğu halde Rasûlullah’ın huzuruna girmiş, Hz. Peygamber de ondan yüzünü çevirerek, “Ey Esma! Kadın ergenlik çağına ulaşınca, -el ve yüzünü işaret ederek- şurası ve şurası müstesna artık onun yabancılar tarafından- görülmesi doğru olmaz.” buyurmuştur (Ebu Davûd, “Libas”, 34). Başka bir hadiste de, “Allah ergenlik çağına ulaşan kadının başörtüsüz olarak kıldığı namazını kabul etmez.” buyurmuştur (Hakim en-Neysabûrî, Müstedrek, I, 251; Ebu Dâvûd, Salat, 85, No: 641, I, 422; Tirmizî, Salat, 277, No: 377, II, 215; İbn Mâce, Tahâre, 132, No: 655, I, 214; Ahmed b. Hanbel, Müsned, VI, 150, 218, 259. İbn Huzeyme, hadisin sahih; Tirmizî, Hasen; Hakem ise Müslim’in şartlarına göre sahih olduğunu söylemiştir). Bu hadisler buluğ çağına ermiş Müslüman bir hanımın namaz kılarken saçlarını ve diğer avret mahallini örtmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.
Ayrıca hadis kaynaklarında Peygamber eşlerinin evlerinde baş örtüsü ile namaz kıldıklarını (Malik, Salat, 10. No: 35-36), Hz. Peygamber’in başı açık namaz kılan genç kızlara müdahale ettiğini ve buluğa eren kadınların başlarını örterek namazlarını kılmaları gerektiğini bildiren hadisler yer almaktadır (Ahmed, VI, 96, 236, 238; Tirmizî, Salat, 84, No: 640, I, 420; Ebu Davud, Salat, 85, No: 642, I, 422). Hz. Peygamber zamanından günümüze kadar uygulama böyle olduğu gibi, İslam toplumunun ortak görüşü de bu yöndedir.
Yukarıda zikredilen açıklamalar ışığında;
Namazda ve namaz dışında örtülmesi gereken avret mahallinin erkeklerde diz kapağı ile göbek arası, kadınlarda ise, el, yüz ve ayaklar dışındaki bütün beden olduğu ve namaz kılarken, bu uzuvların vücut hatlarını belli etmeyecek ve rengini göstermeyecek nitelikte bir elbise (örtü) ile örtülmesi gerektiği anlaşıldığından, Kadınların baş açık olarak namaz kılmalarının caiz olmadığına, Karar verildi. (2)
2. Aişe (r.anhâ)den rivayet edildiğine göre Peygamber (s.a.) şöyle buyurmuştur: “Allah, aybaşı olan (baliğa kadın)ın namazını ancak başörtüsü ile kabul eder” [Ebu Davud , Salat 84, Tirmizî, salât 160; İbn Mâce, tahâre 132; Ahmed b. Hanbel, VI, 150, 218, 259.] Hadisi genel bir hüküm koymaktadır..O da kadınlardan ergenlik çağına gelenlerin ancak başörtüleriyle namaz kılabilecekleridir..Bu hadis-i şerif kadının yalnız başına kıldığı namaz ile camide kıldığı namaz arasında ayrım yapmamaktadır..Dolayısıyla Bayraktar Bayraklı, Resulullah’ın uygulamalarını ‘güya’ referans almada samimi olsaydı bu hadislerin hükmüne uyması gerekirdi..İmam Malik, Muvatta’da Namaz kitabında şu hadisleri nakletmektedir:
10. Namazda Kadının Başını Örtmesi Ve Entari Giymesi
35. İmam Mâlik’e: Resûlullah’ın (s.a.v.) hanımı Hz. Âişe’nin namaz kılarken entari giydiği, baş örtüsü ile de başını kapadığı rivayet edildi.
36. Kunfüz’ün torunu Muhammed b. Zeyd, annesinden naklediyor: Resûlullah’ın (s.a.v.) hanımı Ümmü Seleme’ye, «Namaz kılarken kadınların hangi elbiseleri giyeceklerini» sordum.
«— Başlarına başörtüsü takarlar, bir de ayaklarının üzerine kadar uzanan entari giyerler,» cevabını verdi. [İbn Abdilber el-îstizkâr’da der ki: Bu hadis, Muvatta’da mevkuftur. Abdirrahman b. Abdullah b. Dinar, Muhammed b. Zeyd -annesi- Ümmü Seleme senediyle merfu olarak nakleder. Ebu Davud (Salât, 2/83), merfu olarak rivayet eder. Ayrıca bkz. Şeybanî, 163,]
37. Ubeydullah b. Esved el-Havlâni’den: Resûlullah’ın (s.a.v.) hanımı Meymune’nin odasında idim. Namaz kılarken ayaklarına kadar uzanan bir entari giyer, başını kapatırdı, Ayrıca etek giymezdi.
38. Hişam b. Urve babasından naklediyor: Kadının biri bana:
«— Etek giymem zor oluyor. Entari ve başörtüsüyle namaz kılabilir miyim?» diye sordu, ben de:
«— Evet, elbise uzunsa kılabilirsin!» dedim.
3. Bayraktar Bayraklı, bir taraftan kadının avret yerlerini kapaması gerekiyor derken öte yandan kadının başının önünü açabileceğini söylüyor..Kadının başının tamamı avrettir, önünün avret olmadığına dair hiçbir delil getiremez..Dolayısıyla bu iki söylemi birbirleriyle çelişiktir..Dine Kuran ve Sünnet harici yeni kurallar getirme çabası içinde olduğu görülüyor..
***
(1) http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=177163
(2)http://www2.diyanet.gov.tr/dinisleriyuksekkurulu/Sayfalar/KadinlarinBasiAcik.aspx
ayrıca bkz: http://m.sorularlaislamiyet.com/index.php?oku=900
http://www.fetva.net/yazili-fetvalar/basortusuz-kilinan-namazin-kabul-olmayacagina-dair-hadis-sahih-mi.html
http://www.ilimdunyasi.com/suneni-ebu-davud/kadinlarin-basortusuz-namaz-kilmalari/?wap2
http://ravzaimutahhara.blogspot.com.tr/2015/07/bayraktar-bayraklnn-kadn-bas-ack-namaz.html
