Basit bir mantık kuralı bilinse…

Evet, mantıkta bazı çelişmezlik kuralları vardır. En basitini söyliyeyim. A ve B önermeleri olsun. Mesela A’nın çelişiği nedir, diye sorsam, ilk akla gelen A, B olursa çelişir şeklinde olacaktır. Yani A, B’dir. Oysa A’nın çelişiği A değildir, şeklinde olmalıdır. Mesela iki cümlemiz olsun. 1. Ali Okula gitti 2. Ali, eve gitti. Sorsam, bu iki cümle çelişik mi?

Akla ilk gelen “evet, çelişiktir; Ali ya okula gitti ya da eve gitti; her ikisine birlikte gitmiş olamaz ya!” şeklinde olacaktır. İşte bu tam da Aristo’nun formel mantığıyla olaylara bakmak demektir. Üçüncü şıkkın imkanına inanmamak demektir. Oysa ihtimaller üç, dört veya beşinci şıkkı da gerekli kılabilir. Buna göre Ali öğleden önce okula, sonrasında ise eve gitmiş olabilir. Ali, dün okula gitmiş, ama bugün gitmemiş olabilir.

Bunlar birer ihtimaldir. Ve ihtimaller varolduğu müddetçe çelişkeden bahsetmek mümkün değildir. Dolayısıyla Ali okula gitti, cümlesinini çelişiği okula gitmedi, olacaktır.

Bunu bir ayet ve hadise uygulayalım:
Allah şöyle buyurur: “Fakat Allah sizi kalplerinizin kazandığı şeyle sorumlu tutar.” (Bakara, 225)

Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: “Allah, konuşmadıkça veya yapmadıkça nefislerinden/kalplerinden geçirdikleri şeylerden dolayı ümmetimi affetmiştir.” (Buharî, Talak, 11)

Zahiren bakıldığında çelişki var. Allah, kalplerin kazandığından sorumlu tutuyor. Hz. Peygamber, kalplerden geçen şeylerden sorumlu tutmuyor. Oysa biraz düşününce mesele anlaşılır. Onun için ihtimalleri hesaba katmak durumundayız. Buna göre Allah kalplerde kalıcı olan, yani azmedilen, kesin karar kılınan düşüncelerden dolayı sorumlu tutuyor. Hz. Peygamber ise kalplerde istikrar bulmayan, gelip geçen düşüncelerden sorumlu tutmuyor.

Sonuç olarak şunu söyleyebilirim: Kur’an aykırı olduğu iddia edilen sahih hadisler üzerinde iyi bir tahlil yapıldığında aslında aykırılık bulunmadiği görülecektir. Hasbelkader konuyla ilgili bir çalışma yapmış biri olarak söyleyebilirim ki, Kur’an’a aykırı olduğu iddia edilen sahih hadisler içinde gerçekten aykırı olanlar bir elin parmak sayısını geçmez.;

Prof.Dr.Yavuz Köktaş-Modern Zamanlarda Hadisi Savunmak,syf:266-267