Türkiye Selçukluları – III. Alâeddîn Keykubâd’ın Saltanatı Dönemi
III. Alâeddîn Keykubâd’ın Saltanatı
II. Mes’ûd’un yerine yeğeni III. Alâeddîn Keykubâd Selçuklu sultanı tayin edildi, vezir ise Tebrizli Şemseddîn Ahmed Lâkuşî olmuştu. Bu olaylar sırasında Anadolu dört mali bölgeye ayrıldı. Bölgelerin başına tayin edilen görevliler halkı tamamiyle sömürmüşler, hatta gelecek yılların vergilerini alacak kadar ileri gitmişlerdi. Öte taraftan Anadolu’daki Moğol kumandanlığının kendisine verilmemesine kızan Sülemiş, Gazan Hân’a isyan etti (1299). Sülemiş, Karamanoğulları ile anlaşarak Sivas’ı kuşattı ise de, yanındaki Moğol askerleri ona karşı gönderilen Mulay idaresindeki orduya iltihak edince, Erzincan Akşehir’inde mağlup olarak Memlûk ülkesine kaçtı. Karamanoğulları da ülkelerine döndüler. Sülemiş bir süre sonra tekrar Anadolu’ya girdi ise de, Ankara civarında yakalanarak Tebriz’e götürüldü ve orada öldürüldü (27 Ağustos 1299).
Sultan III. Alâeddîn Keykubâd, Sülemiş isyanı sırasında tarafsız kalmış, onun bu şekildeki davranışı Gazan Hân’ı memnun etmişti. Nitekim III. Alâeddîn Keykubâd, İlhanlı Sultan’ının huzuruna gittiği zaman, Gazan Hân memnuniyetini göstererek onu Hûlâgû’nun kızı ile evlendirdi. Selçuklu sultanı daha sonra tekrar ülkesine döndü. Ancak bundan sonra onun da Moğollar gibi halkın varlığına el uzatmaya başladığını ve zorla para toplamaya giriştiğini görüyoruz. Bunda belki en önemli rolü ona atabey tayin edilen Karahisarlı Kadı Mecdeddîn ile Müşrif Seyyid (Şerefeddîn) Hamza oynamıştı. Çok geçmeden halk, Anadolu’daki Moğol askerî kumandanı Abışga’ya durumdan şikâyetçi oldular. Abışga önce her iki devlet memurunu öldürttü, Sultan III. Alâeddîn Keykubâd’ı ise Kayseri-Elbistan arasında karargâhının bulunduğu Yabanlu’ya getirtti. III. Alâeddîn bir ara Konya’ya doğru kaçmaya çalıştı ise de muvaffak olamadı ve Gazan Hân’ın huzuruna gönderildi ve yargılama sonunda idama mahkûm edildi. Ancak Hûlâgû’nun kızı olan eşi sayesinde ölümden kurtuldu ve sözde var olan tahtından azledilerek İsfahan’a gönderildi (701/1301-1302). III. Alâeddîn Keykubâd’ın ölünceye kadar İsfahan’da yaşadığı rivayet edilir.
Kaynak:
Erdoğan Merçil-Müslüman Türk Devletleri Tarihi
