Din Kuvvetinin Elden Giderilmesi
Avrupa’da Türk’e pek fazla siyasî düşmanlık vardır. Fakat Avrupa’nın bu düşmanlığı yalnız bu sahada değildir. İlim aleminde de bu düşmanlık müthiştir. Bilhassa Fransa’da böyle. Bir Fransız âlimi Türk’ten bahsederken hiç olmazsa onun yanına bir barbar kelimesini koymadan rahat edemez. Türk çok bedbaht millet… Lâtin harflerini, şapkayı kabul ederken medenî âleme gireceğimizi, Avrupalılarla bir olacağımızı, Avrupa’nın bizi seveceğini söyleyen iş başındakiler acaba görüyorlar mı? Bu işler aleyhimizdeki fikir ve hareketi bir bıçak sırtı kadar değil bir usturanın yüzünün kalınlığı kadar bile değiştirememiştir. Böyle dediler. Koca koca inkılâplar dediler. Derin anarşiler alt-üstler, uzun fetretler, terakki yerine irfanda, herşeyde gerilemeler, iktisadı buhran, ilh… yaptılar.
Bunlar Türk uzviyetine derin ve öldürücü yaralar oldu. Hiçbir şey olmasa milletimiz hükümet aleyhine oldu. Düşmanla muhat bir devletin milletini hükümetine düşman etmek ne gaflet, ne hıyanettir ki, ne fena neticeler verebilir. Hem düşmanımız dolu. Hem kendimiz içerden zayıflattık. Meselâ bir harp olsa korkarım ki bu millet harp etmez. Belki hükümettekilere düşman olur. Din gayreti giderilmiş…. Böyle işler için din ne büyük kuvvetti. Elden gitti…
Cumhuriyet Devrinin Perde Arkası , Dr. Rıza Nur
