Suçlu Kim ? Doğru Yoldan Sapan İnsan mı ? Yoksa Saptıran Şeytan mı ?

Kur’an’dan yaptığımız tespitlere ve bu tespitlerden edindiğimiz intibaa göre, insanın doğru yolda olup-olmaması şeytandan değil, asıl itibariyle insanın kendisinden kaynaklanmaktadır. Çünkü Allah insana akıl ve irade vermiştir. İnsan aklı ve iradesi sayesinde neyin iyi neyin de kötü olduğunu ayırdetme ve iyi olanı tercih etme yeteneğine sahiptir.

Buna rağmen bir insan, istenmeyen işleri yapıyor, hoş olmayan davranışlarda bulunuyorsa, bunun sebebini kendinden başka yerlerde aramamalıdır; asıl sebep kendisidir; içsel durumu, duyguları, kötülüğe sevk eden düşünceleri ve kötü ahlakıdır, şeytan değil.

Kur’an-ı Kerim’de anlatıldığına göre, şeytanın insanı kötülüğe sevk etmesi cebrî olmayıp, vesvese ve aldatmaya dayalıdır. O insanlara vesvese verir, eşyayı süslü ve cazip gösterir; onları olmayacak hayallere, boş kuruntulara kaptırır… Buna rağmen onun, mü’minleri saptırmak için kurduğu tuzak ise oldukça zayıftır.

M.Zeki Duman,5 Surenin Tefsiri