Cennetten Çıkarılmak Hz. Adem İçin Bir Ceza mıydı?
Yüce Allah’ın Hz. Âdem’i cennetten çıkartması ve onu yeryüzüne indirmesi bir ceza değildi. Çünkü tevbesini kabul ettikten sonra, yeryüzüne indirmiştir. Hz.Âdem’i yeryüzüne indirmesi, ya onu te’dip içindi veya sıkıntısını (mihnetini) ağırlaştırmak için idi. Hz. Âdem’in yeryüzüne indirilmesi ve oraya yerleştirilmesi ile ilgili doğru açıklama şekli budur: Bunda yüce Allah’ın ezelî hikmeti açıkça ortaya çıkmıştır. Bu ise, soyundan gelecek olanları şe-riati ile mükellef kılmak, onları sınamak kastı ile, soyunun üremesidir. Bu teklif ve sınamaya bağlı olarak, onlar, âhirette ecir veya ceza ile karşı karşıya kalacaklardır. Çünkü cennet ile cehennem teklif yurdu değildirler. O bakımdan Hz. Âdem’in cennetten indirilişine sebep onun yasak ağaçtan yemesi olmuştur. Ve Allah, dilediğini yapmak hakkına sahiptir.
Diğer taraftan yüce Allah: “Muhakkak Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım” diye buyurmuştu. İşte bu Hz. Âdem için büyük bir menkıbe (övülecek olay), büyük bir fazilet ve üstün bir ikramdır. Hz. Âdem’in yeryüzünden yaratıldığına dair işaret de daha önceden geçmişti. Bizim, Hz. Âdem’in yüce Allah tarafından tevbe-sinin kabul edilişinden sonra yeryüzüne indirildiğini söylememizin sebebi ise, ileride de geleceği üzere ikinci olarak “hepiniz oradan inin” (âyet, 38) diye buyurulmuş olmasıdır.
İmam Kutubi – el-Camiu li Ahkami’l-Kur’an.