Yılbaşını Müslümanca Kutlamak

I

Modern hayatın bizi ruhumuzdan kavrayıp kendine bağlamasına müsaade ettikçe onunla çatışan/çelişen değerlerimizi, inançlarımızı, düşüncelerimizi onun lehine dönüştürmemiz bir noktadan sonra kaçınılmaz hale geliyor. Bu modern zamanların Müslümanının en temel problemidir.

Kadın-erkek eşitliği meselesini Müslümanlar hiçbir zaman bugünkü gibi tartışmadılar söz gelimi. Buna bağlı olarak miras taksimatı, şahitlik meselesi… gibi hususlardaki tartışmalar için de aynı şey geçerli tabii.
Yahut akılla, bilimle, (kendi tasavvurumuz doğrultusunda oluşturduğumuz) Kur’an anlayışıyla çeliştiğini düşündüğümüz her ayet ve hadis için zihnimizde otomatiğe bağlanmış bir mekanizma işliyor. Ayetse tevil, hadisse reddederek modern hayatın taleplerine gönüllü olarak karşılık verdiğimizi deklare etmiş oluyoruz.

Bu ülkede miladi takvim sistemine geçişin niçin yaşandığını ve neyi simgelediğini çoktan unutmuş olan “İslamî kesim”in, daha doğrusu “İslamî kesimin bir kesimi”nin, “kutlanacak olanın “Noel” değil, “yeni bir yıla giriş” olduğu düşünülürse zoraki cepheleşmelere meydan verilmemiş olur” tarzı yorumlar yaparak dolaylı biçimde noeli meşrulaştıran yorumlar yaptığını görüyoruz.
Herhangi bir zaman dilimi için hayır dilemekte elbette bir sakınca yok. Biz bütün zamanlarımızın ve bütün ahvalimizin hayrını, bereketini dileriz; hem kendimiz için hem de başkaları için. Mesele bu değil.

Bu tarz yorumlara tevessül edenlere bodoslama bir soru sorsak ve desek ki: “Hicrî/Rumî takvim sistemine dönmeyi düşünür müsünüz?”

Alacağımız cevap, söz konusu yorumun nasıl bir zihin durumuyla yapıldığı sorusunun cevabını da teşkil edecektir. Cevabın “haaayır” olacağını söylemek için kehanete lüzum yok. Zira noel ile yılbaşı arasında bu tarz zorlama bir tefrik yapacak kadar modernleşmiş bir zihin için bu elbette “irtica” göstergesi sayılacaktır.

Evet takvim sistemi gibi sadece “fonksiyonel tarafı” itibariyle üzerinde durulması gereken bir konuda bile modern zihin durumu hiç tereddüt etmeden olumsuz cevap veriyorsa maruz kaldığımız durumun vehameti üzerine fazla söz söylemeye hacet yok demektir. Çinlilerin, Hintlilerin, Yahudilerin, Hristiyanların… kendilerine özgü takvim sistemleri vardır ve bu, onlar için son derece “tabii”dir. Ama biz mevcut takvim sisteminin terki söz konusu olduğunda adeta öz değerlerimizden birinden uzaklaşmış gibi hissediyoruz. Yaşadığımız dönüşümün derinliğini düşünebiliyor musunuz?

Bu elbette “tek başına” bir mesele değil. Bu zihin ve algı durumunun hakimiyeti devam ettikçe takvim sistemini değiştirseniz ne olur, değiştirmeseniz ne olur? Aslolan daha derindeki dönüşümü düşünebilmek. Daha derinde maruz kaldığımız yabancılaşmanın etkilerini fark edebilmek.

Bunun “yapısal” bir mesele olduğunun altını çizelim. Yapısal dönüşümleri “gerçekleştirmek” şöyle dursun, gündeme getirmek ve üzerinde konuşmak bile belli bariyerleri aşabilmiş olmayı gerektiriyor.
Dolayısıyla herhangi bir meseleyi İslam’la ve onun hayata yansımalarıyla irtibatlandırarak konuşabilmek için evvela böyle bir iradeyi göstermek durumundayız.

Dolayısıyla “yılbaşını Müslümanca kutlamak”tan değil, öncelikle “yılbaşı üzerinde Müslümanca düşünmek”ten söz etmeliyiz.

Ebubekir Sifil Hoca