Nefsin Allaha Yakınlığı Ne ile Olur ?

Nefs fıtraten ilimlere istidadlı olarak yaratılmış­tır. Onda ilimler tedricen hasıl olur. O halde, nefsin, fikir ve hayal güçlerini kullanarak o kuvvetlerden faydalanması gerekir.

İbadetlerin nefsi tenvir etmesi, masiyetlerin de karartması hu­susuna gelince; nefsin, saadeti ve cevherinin kemâli, yüzünü hakka yöneltip, hislerinden yüz çevirmesine ve Allah’ın mukaddes yolun­da dâim olmasına bağlıdır. Onu bu yoldan men eden herşey, onu bulunduğu dereceden düşürür. Şehevâta ne kadar çok uyarsa Al­lah’ın huzurundan o derece uzaklaşır. Makulata ne derece koşarsa saadete o derece yaklaşır. Nefsin Allah’a yakınlığı ve uzaklığı vardır. Allah’a yakınlığı , ilim, fazilet ve meziyet sahibi oluşu kadardır. Uzaklığı da cehaleti ve rezaletleri derecesindedir. Böylece Allah resülünün hareketlerine, söz ve fiillerine uymanın esrarı da çözülmüş olur.

Zirâ Allah resulüne tüm hareketlerinde uymuş olmak, kalbin tenvirinde büyük bir öneme sahiptir. Hakikatler ancak nurlu, par­lak, tadil edilmiş ve tasfiye edilmiş kalblerdetecellî eder. Kalbin parlatılması ise şehevî istek ve arzulara boyun eğmemek ve Allah resulünün mukaddes yoluna girmekle olur. Kalbin tadili, Resülullahın ahlâkıyla ahlâklanmakla mümkündür. Kalbin tenviri ise zikir ve ibadetleri eksiksiz eda etmekle olur. Bu hususta tecrübe ve vicdandan daha kuvvetli bir delil yoktur. Her kim vicdan ve irfan yoluyla bunu kavrayacak durumda değilse, hiç olmazsa olduğunu tasdik etmesi lâzımdır. Bu tasdik imanın bir derecesidir.Muvaffakiyeti verecek yalnız Allahtır.

İmam el–Gazzâlî,Mearicu-l Kuds