2.Abdülhamid’in İslam Birliği Politikası
Şimdi, dış politikada başarıları İslam birliği olayına gelelim ve Tevfik Çavdardın şu satırlarını izleyelim:
“Abdülhamit’in ismi cuma namazlarında Hindistan, Endonezya camilerinde okunan hutbelerde zikredil-miştir. Bu, o güne kadar hiçbir Osmanlı Sultanı’nın elde edemediği bir güçtür. Panislamist hareketin sonucu olarak, 20. yüzyıl başında büyük bir İslam birliği dinî alanda gerçekleştirilmiş bulunuyordu ve bu birlik yasal alanda da ihmal edilemeyecek bir kuvvet haline gelmek üzereydi. Öyle ki, Hicaz demiryolu yapılırken dünyanın her yanındaki Müslümanlardan bağışlar geldi. Türkiye’nin girdiği savaşlar, bütün İslam mer-kezlerinde Osmanlılar lehine sempati gösterilerine sebep oldu. Türk Kızılay’ı, İslam ülkelerinden geniş yardımlar gördü. Balkan Savaşı’nda Edirne’nin kurtuluşundan sonra Türkiye’ye gelen kutlama telgraf ve mesajları içerisinde Amerika, Brezilya, Güney Afrika gibi uzak ülkelerin Müslüman topluluklarının gönderdikleri de vardı.” (Bkz. Osmanlıların Yarı-Sömürge Oluşu, s. 50).
Bu satırları yazan kimsenin işte, Abdülhamit bu nitelikteki bir hareketin lideriydi, dedikten sonra, fakat acaba Panislamist eğilimlerin bu güçlü yanını olanca açıklığı ile görebiliyor muydu, diye sorması gerçekten tuhaf kaçıyor.
Bu soru, Sultan Abdülhamit’e değil, onu deviren iç ve dış güçlere yöneltilmelidir asıl. Onu devirmekte rolü olan Batı devletlerinin Panislamizm’in bu gücünü bildiğine ve bunu bildikleri için onu devirdiklerine şüphe edilebilir mi?
Abdülhamit in tahttan indirilmesinin sonucu ne olmuştur? Yukarıda andığımız Türkiye Anıları’na bakalım: ‘Abdülhamit, tahttan düşürülmemiş olsaydı, Avrupa Devletlerinin halen yaralarını sarmaya çalıştığı O BÜYÜK AFET (Birinci Dünya Savaşı) meydana gelmiş olmayacaktı. Aksini farz etsek bile Abdülhamit, büyük bir ihtimalle Türkiye’nin tarafsız kalmasını sağlayarak memleketine bir zafer hediye etmiş olacaktı. Bunu iddia etmekle kâhin sayılmamalıyım.” (s. 117).
Bu satırlara eklenecek fazla bir şey olmasa gerek. Ancak bu satırların yazan İngiliz amiralinin gene Sultan Abdülhamit Han hakkında “… memleketi bir nevi istibdat idaresine sürüklediğini ve bu idare tarzının halk tarafından lanetle karşılandığını çok iyi biliyorum” demesi ve bu sözlerle bizim Batıcı aydınların iddiaları arasındaki ayniliğin görülmesi ilginç bir tespit olur.O kadar.
İmdi, Türkiye’nin Batı ile kurduğu çeşitli (askerî, si-yasî, İktisadî alanlardaki) ittifaklarına bakıldığında, Türkiye’nin Batı ile olan ortak çıkarının koordinatlarının hangi noktalarda kesiştiği söylenebilir? Bu koordinatlar acaba hem Türkiye’nin hem Batı’nın ortak alanı içinde mi kesişmekte, yoksa daima ve kesin olarak sadece Batı’nın işine yarayan bir düzlemde mi fonksiyon icra etmektedir? Özellikle 1923’ten bu yana, Türkiye’nin Batı ile yaptığı her çeşit ittifakın arka plânında, onun, kendisini, Batı uygarlık topluluğunun bir üyesi olarak kabul ettirebilme fikri, niyeti, kaygısı hatta kompleksi itici güç olmuştur.
Yani Türkiye, aslında Batı ile yaptığı ittifaklarda, onunla birlikte bir ortak başarıyı gerçekleştirme yerine, kendini Batı uygarlığının bir üyesi imiş gibi hissettirmeye çalışan tuhaf bir tutum içine girmiştir. Yani aslında, Türkiye’nin Batı ile yaptığı ittifaklar, gerçek anlamda bir ittifak da değildir, Batı nezdinde, kendine bir himaye sağlama politikasıdır. Çünkü ittifakın temeli olan, güçler arasındaki denklik
ve denge mevcut değildir.
Böyle olunca, bu birleşmeden doğan ortak gücü kullanma, yönlendirme, hatta yerine göre ihlal, iptal, ilga etme inisiyatifi, güçlü olan yanın elinde bulunacaktır. Güçsüz tarafsa, bu sunî olarak bir araya gelmeden dolayı daima istismar edilme durumunda kalacaktır.
Türkiye, Batı ile ittifak görüntüsü altında güttüğü politikada günün birinde, farzı-muhal başarıya ulaşsa (yani tam anlamıyla “batılılaşmış” olsa) bundan kazançlı çıkacak olan yan kim olacaktır?
Burada, kazançlı çıkacak olan yan, kuşkusuz, gene Batı olacaktır. Kendi uygarlık camiasına yeni bir üye katmak, konuya uygarlık düzeyinde bakıldığında, Batı’nın zaferi olarak dışlaşacaktır.
İslam’ı, alternatif olarak göremeyenler için, bu sözümüz anlamsız kaçabilir. Fakat Türkiye için ve bütün Orta Doğu ülkeleri için meselenin can alıcı noktası burasıdır.
Kaynak:
Rasim Özdenören-İki Dünya
